نمودار نقطه و شکل (نمودار XO) چیست؟

نمودار نقطه و شکل (نمودار XO) چیست؟

نمودارهای نقطه و شکل (XO) که برای سرمایه گذاری بلندمدت طراحی شده اند و به عنوان یکی از ساده ترین سیستم ها برای تعیین نقاط ورود و خروج مستحکم در معاملات بازار سهام شناخته می شوند. این سیستم، نمودار عرضه و تقاضای هر معامله را نظارت می کند و در عین حال روندهای در حال توسعه را زیر نظر دارد. چیزی که نمودارهای XO را منحصربه‌فرد می‌کند این است که مانند انواع نمودارهای دیگر ، گذر زمان را در محور x در نظر نمی‌گیرند.

در حالیکه نمودار نقطه و شکل هرگز در صدر فهرست تکنیک های محبوب مورد استفاده توسط تحلیلگران تکنیکال قرار نگرفته است، علاقه به این نوع نمودار در حال گسترش است. در اینجا بطور دقیق به نمودارهای نقطه و شکل (Point & Figure)، ساختار و نحوه خواندن آنها می پردازیم.

ساختار و نحوه رسم نمودار نقطه و شکل

نمودارهای تحلیل تکنیکال مرسوم، معمولاً نمودار باز شدن-بستن/بالا-پایین قیمت هستند که حرکت قیمت را در طول زمان مثلاً از یک روز به روز دیگر ترسیم می کنند. در ایجاد نمودارهای نقطه و شکل، تنها بر قیمت پایانی تاکید می شود. توسعه دهندگان نمودارهای نقطه و شکل به توسعه روند علاقه مند بودند. بنابراین نگران نوسانات کوچک ایجاد شده روزانه توسط حرکت های جزئی نبودند. بلکه نحوه نمایش تصویر بزرگتر از منظر عرضه و تقاضا را مد نظر داشته اند.

کلید نمودارهای نقطه و شکل (XO)، ایجاد واحد قیمت است که حرکت قیمت بر روی نمودار را اندازه گیری می کند. در نمودارهای نقطه و شکل، هیچ محور زمانی وجود ندارد. فقط یک محور قیمت وجود دارد. افزایش قیمت سهام با علامت X و کاهش قیمت با علامت O نشان داده می شود. این نقاط تنها در صورتی در نمودار ظاهر می شوند که قیمت، حداقل به اندازه یک واحد در یک جهت، حرکت کرده باشد.

بنابراین شما در نمودار نقطه و شکل، دو مورد را تعیین می کنید. یکی اندازه هر باکس و دومی مقدار تغییری که برای معکوس شدن روند در نظر گرفته می شود. معمولا معکوس شدن روند را 3 برابر اندازه یک باکس در نظر می گیرند. با این حال ممکن است تریدر این مورد را هر رقم دیگری تعیین کند.

یک متغیر اختیاری این است که از بالاترین یا پایین ترین قیمت برای دارایی پایه استفاده شود یا از قیمت های بسته شدن استفاده شود. استفاده از قیمت های بالا و پایین به معنای ایجاد X ها و O های بیشتر خواهد بود. در حالیکه استفاده از قیمت های بسته شدن (در مقایسه با قیمت های بالا و پایین، نوسان کمتری رسم می شود) به معنای ایجاد X و O های کمتر خواهد بود.

اولین متغیر، اندازه هر باکس است. اندازه باکس می تواند مقدار دلاری خاصی مانند 1 دلار باشد یا درصدی مانند 3٪ از قیمت فعلی باشد. همچنین می تواند بر اساس اندیکاتور ATR باشد. به این معنی که اندازه جعبه بر اساس نوسانات قیمت، در نوسان خواهد بود.

فرض کنید اندازه باکس، 1 دلار و اندازه معکوس شدن نمودار، 3 دلار باشد. حال، قیمت های پایانی یک سهم، سه بار به اندازه یک واحد قیمت، بالا رفت. این حرکت به صورت یک ستون شامل سه علامت X ظاهر می شود. اگر حرکت قیمت به اندزه 3 دلار معکوس شود، نمودار ستون جدیدی شامل سه علامت O را نشان می دهد. با این حال، چارتیست باید تعیین کند که چند واحد قیمت، یک باکس را تشکیل می دهد. X و O هرگز در یک ستون ظاهر نمی شوند. همچنین در یک باکس یا علامت X و یا علامت O قرار می گیرد.

فرض کنید سهامی که شما دنبال می‌کردید با 25 دلار معامله می‌شود و واحد اندازه‌ گیری شما 1 دلار است و برای معکوس شدن روند، سه واحد را تعیین کرده اید. حال، اگر سهام تا 25 دلار به سمت بالا معامله شود، قبل از اینکه در نمودار یک ستون جدید با علامت O رسم شود، سهام باید روی 22 دلار بسته شود. یعنی سه واحد کمتر.

از آنجاییکه هر واحد حرکت قیمت باید رسم شود، هر واحد حرکت قیمت از سطح 25 دلار به پایین ، در این ستون جدید O باید با سه O نشان داده شود. همانطور که احتمالا متوجه شدید با وجود اینکه برای معکوس شدن روند، به سه دلار حرکت در جهت مخالف نیاز است اما پس از این حرکت، 3 دلار را با سه O در نمودار قیمت رسم می کنیم.

برای اینکه نمودار دوباره معکوس شود باید سهام حداقل 3 دلار بالا برود. پس از آن، ستون جدیدی از X در نمودار نقطه و شکل، نمایان می شود. حال فرض کنید که قیمت همچنان کاهش می یابد و به 20 دلار می رسد. سپس قیمت تا 23 دلار افزایش می یابد و یک X دوباره در ستون جدید نمودار، ظاهر می شود.

به یاد داشته باشید که شما اندازه واحد را انتخاب می کنید. اگر قیمت سهام به اندازه کافی بالا باشد، اندازه را می توانید 0.50 دلار، 1 دلار یا حتی 2 دلار انتخاب کنید.

خواندن نمودارهای نقطه و شکل (XO)

اکنون که نگاهی به نحوه ساخت نمودار نقطه و شکل انداخته ایم، سوال بعدی این است که چگونه آن را بخوانیم. متخصصین نقطه و شکل به وضوح درک می کنند که قانون عرضه و تقاضا تعیین کننده قیمت سهام است. اگر سهم در حال افزایش قیمت باشد و حداقل با سه X یک روند صعودی داشته باشیم، معتقدیم که تقاضا بر عرضه غلبه کرده است.

برعکس، وقتی در نمودار سه O ظاهر می شود، نشان می دهد که عرضه بر تقاضا غلبه کرده است. نمودارهای نقطه و شکل، استقرار روندها، تغییر روندها و عرضه و تقاضا را به ما نشان می دهند.

در زیر نمونه هایی از الگوهای قیمتی در نمودار نقطه و شکل آورده شده است:

در ادامه نیز نحوه تعیین سطوح حمایت و مقاومت در نمودارهای XO را مشاهده می کنید.

سطوح حمایت در نمودار نقطه و شکل

سطح حمایت، سطحی است که در آن سرمایه گذاران و معامله گران همگی بر این باورند که قیمت ها پس از رسیدن به سطح، شروع به صعود خواهد کرد. به سه تا علامت O در تصویر بالا نگاهی بیندازید تا ببینید این به چه معناست. یک ردیف افقی از O همان چیزی است که یک روند نزولی، معکوس می شود و یک روند صعودی شروع می شود.

سطوح مقاومت در نمودار نقطه و شکل

یک ردیف افقی از X، سطوح مقاومتی را در نمودار نقطه و شکل نشان می دهد. بررسی خطوط روند نشان داده است که شکست سطوح مقاومت عموماً با ذوق و شوق زیاد اتفاق می‌افتد. یعنی با حجم زیاد و افزایش سریع قیمت سهام رخ می دهد.

تفاوت بین نمودار نقطه و شکل (P&F) و نمودار رنکو

نمودار رنکو نیز بر اساس اندازه باکس کار می کند و هنگامی که قیمت بر اساس اندازه باکس حرکت می کند، یک آجر بالا یا پایین ایجاد می شود که با زاویه 45 درجه نسبت به آجر قبلی حرکت می کند. در نمودارهای رنکو هرگز آجرها را در کنار یکدیگر نمی بینیم. بنابراین، اگر قیمت به مقدار دو باکس در جهت مخالف حرکت کند، معکوس رخ می دهد.

تفاوت اصلی بین انواع نمودارها در ظاهر آنهاست. نمودارهای نقطه و شکل، ستون‌های X و O در کنار هم هستند، درحالیکه در نمودار رنکو توسط مجموعه‌ای از جعبه‌هایی که در طول زمان در زوایای 45 درجه توسعه می یابند، ایجاد می‌شود.

محدودیت های استفاده از نمودارهای نقطه و شکل

نمودارهای نقطه و شکل ممکن است در واکنش به تغییرات قیمت، کند باشند. برای مثال، یک شکست باید به مقدار یک باکس جابجا شود تا سیگنال رخ دادن یک شکست صادر شود. این ممکن است به نفع برخی معامله‌گران باشد. زیرا ممکن است سیگنال‌های شکست کاذب را کاهش دهد، اما قیمت به مقدار اندازه یک باکس یا بیشتر، از نقطه شکست عبور کرده است. برای برخی معامله گران دیگر ممکن است دریافت سیگنال پس از اینکه قیمت از به این اندازه حرکت کرده است، کارایی نداشته باشد.

همچنین، در حالیکه نمودارهای نقطه و شکل (XO) ممکن است به کاهش تعداد شکست های کاذب کمک کند، شکست های کاذب همچنان رخ می دهد. آنچه به نظر می رسد یک شکست است، هنوز هم ممکن است مدت کوتاهی بعد معکوس شود.

نمودارهای XO در نگه داشتن معامله گران در روندهای قوی، خوب عمل می کنند. زیرا بسیاری از حرکات کوچک بر خلاف روند را فیلتر می کنند. با این حال، هنگامی که یک برگشت رخ می دهد، می تواند سود را به طور قابل توجهی کاهش دهد یا حتی منجر به زیان شود. از آنجاییکه اندازه حرکت برای معکوس شده معمولاً بسیار زیاد است، اگر یک معامله گر فقط از نمودارهای نقطه و شکل استفاده کند، تا زمانی که قیمت به طور قابل توجهی بر خلاف روند فعلی حرکت نکند، برگشت را مشاهده نخواهد کرد.

به این خاطر توصیه می شود هنگام استفاده از نمودارهای نقطه و شکل، قیمت واقعی دارایی را نیز مشاهده کنید تا ریسک در زمان  واقعی، رصد شود. این را می توان با مشاهده نمودار شمعی (کندل استیک) انجام داد.