شاخص VIX چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟

شاخص VIX یا شاخص نوسان چیست؟

آیا می دانستید که راهی برای اندازه گیری نوسانات آینده بازار سهام وجود دارد؟ شاخص VIX یا Volatility Index این امکان را به شما می دهد. این یکی از شناخته شده ترین شاخص های نوسانات مورد انتظار بازار است و به طور گسترده به عنوان یک اندیکاتور روزانه بازار، دنبال می شود.

نوسان (Volatility) چیست؟

نوسان، میزان ریسک مربوط به تغییرات ارزش اوراق بهادار را منعکس می کند. این با استفاده از واریانس بازده یک اوراق یا یک شاخص، اندازه گیری می شود. قیمت یک اوراق بهادار بسیار پر نوسان می‌تواند در یک دوره زمانی کوتاه به طور چشمگیری در هر دو جهت بالا و پایین، حرکت کند. از سوی دیگر، یک اوراق بهادار با نوسانات کم، تمایل به حفظ قیمت خود در طول زمان دارد.

سه نوع اندازه گیری اصلی نوسان وجود دارد: 1- انحراف استاندارد  2- ضریب بتا  3- نوسانات ضمنی

1- انحراف استاندارد: این تغییرات قیمت اوراق بهادار را در یک دوره خاص اندازه گیری می کند.

2- ضریب بتا (β): نوسانات اوراق بهادار را در مقایسه با نوسانات بازار اندازه گیری می کند. اوراق بهادار با بتای بالاتر از 1 نسبت به بازار بی ثبات تر هستند.

3- نوسانات ضمنی: به عنوان نوسانات پیش بینی شده نیز شناخته می شود. برای محاسبه آن از قیمت اختیار معامله استفاده می شود و برای تخمین نوسانات آتی قیمت اوراق بهادار استفاده می شود. شاخص ویکس از این نوع می باشد.

شاخص نوسان بورس اختیار معامله شیکاگو (CBOE) چیست؟

شاخص نوسانات بورس اختیار معامله شیکاگو (CBOE) توسط Cboe Global Markets در سال 1993 معرفی شد. این شاخص به سادگی VIX نامیده می شود. این یک اندیکاتور بازار است که نوسانات ضمنی شاخص S&P 500 (SPX) را اندازه گیری می کند که شاخص اصلی سهام ایالات متحده آمریکا می باشد. شاخص ویکس (VIX)، انتظارات بازار از نوسانات 30 روز آینده را نشان می دهد. امروزه سرمایه گذاران از VIX برای درک ریسک بازار و همچنین سنتیمت سرمایه گذاران استفاده می کنند.

شاخص VIX چگونه کار می کند؟

نشانگر VIX نوسان ضمنی سالانه شده یک اختیار معامله فرضی بر شاخص S&P 500 با 30 روز تاریخ انقضا است. قیمت این اختیار معامله بر اساس قیمت های معامله شده اختیار معامله های S&P 500 با سر رسیدهای نزدیک در بورس اختیار معامله شیکاگو (CBOE) می باشد.

این نشانگر می تواند به سرمایه گذاران کمک کند تا تخمین بزنند که شاخص S&P 500 در 30 روز آینده چقدر نوسان خواهد داشت.

در حالیکه VIX فقط نوسانات شاخص S&P 500 را اندازه گیری می کند، به یک معیار برای بازار سهام ایالات متحده تبدیل شده است.

VIX اغلب به عنوان “شاخص ترس” بازار شناخته می شود. عملکرد VIX رابطه معکوس با S&P 500 دارد. یعنی زمانی که قیمت VIX بالا می رود، قیمت S&P 500 معمولاً کاهش می یابد.

اگر VIX در حال افزایش باشد، تقاضا برای اختیار معامله ها در حال افزایش است و بنابراین گران تر می شود. اگر VIX در حال سقوط باشد، تقاضای کمتری وجود دارد و قیمت قراردادهای اختیار، کاهش می یابد. نکته ای که باید در نظر داشت این است که نوسانات فعلی را نمی توان از قبل مشخص کرد. به همین دلیل استفاده از VIX در کنار تحلیل تکنیکال و بنیادی ایده خوبی است.

چگونه شاخص VIX محاسبه می شود؟

VIX بصورت لحظه ای با استفاده از قیمت‌های زنده قراردادهای اختیار شاخص S&P 500 محاسبه می‌شود. این شامل قراردادهای آپشن استاندارد CBOE SPX که در سومین جمعه هر ماه منقضی می‌شود و قراردادهای آپشن هفتگی CBOE SPX که هر جمعه منقضی می‌شوند، می باشد. برای شامل شدن یک اختیار معامله در شاخص VIX، آن اختیار باید بین 23 تا 37 روز، تاریخ انقضاء داشته باشد.

محاسبه VIX نیاز به حل معادلات بسیار پیچیده دارد. اگرچه لازم نیست همه معامله‌گران، این فرمول را برای معامله با شاخص ویکس درک کنند. با این حال، تئوری اساسی محاسبه این است که با ترکیب قیمت‌های وزنی چند اختیار خرید و فروش S&P 500 در طیف وسیعی از قیمت‌های اعمال، می‌توانیم بینشی در مورد قیمت‌هایی که معامله‌گران مایل به خرید و فروش S&P 500 هستند به دست آوریم. این مقادیر نهایی، نوسانات آینده شاخص S&P 500 را برآورد می کند.

قراردادهای اختیار معامله ای واجد شرایط محاسبه هستند که در سود باشند. بدین ترتیب درک عمومی بازار را نشان می دهند که کدام قیمت های اعمال قبل از انقضاء قرارداد اختیار، استفاده خواهند شد. سپس این بعنوان یک نشانگر سنتمینت گسترده تر بازار بکار گرفته می شود تا بتوان جهت کلی بازار را پیش بینی کرد.

چگونه از شاخص VIX استفاده کنیم؟

VIX می تواند به سرمایه گذاران کمک کند تا سنتیمت بازار و همچنین نوسانات را برای شناسایی فرصت های سرمایه گذاری بسنجند. بنابراین می توان از آن برای سفته بازی و پوشش ریسک استفاده کرد.

از این دانش می توان برای تصمیم گیری آگاهانه سرمایه گذاری استفاده کرد. به طور معمول، زمانی که قیمت VIX:

• بین 15-0 باشد: این می تواند نشان دهنده میزانی از خوش بینی در بازار و همچنین نوسانات بسیار کم باشد.
• بین 25-15 باشد: این نشان می دهد که مقداری نوسان وجود دارد، اما هیچ چیز شدیدی در بازار نیست.
• بین 30-25 باشد: این می تواند نشان دهنده این باشد که مقدار مشخصی آشفتگی و تلاطم در بازار وجود دارد و نوسانات در حال افزایش هستند.
• 30 و بیشتر باشد: این نشان می دهد که بازار بسیار نوسانی است و ممکن است به زودی تغییرات قیمتی شدیدی رخ دهد.

از آنجاییکه VIX یک شاخص است، هم می توان آن را ردیابی کرد و هم با استفاده از انواع قراردادهای اختیار معامله (آپشن) و ابزارهای دیگر، معامله کرد. سرمایه گذاران همچنین می توانند از مقادیر VIX برای قیمت گذاری ابزارهای مشتقه استفاده کنند.

شما نمی توانید VIX را مانند سهام یا اوراق قرضه خریداری کنید. در عوض، باید ابزارهایی را خریداری کنید که بر اساس نوسانات VIX ایجاد شده اند. معامله گران می توانند از طریق قراردادهای آپشن و فیوچرز VIX، پوشش ریسک کنند.

همچنین تعداد زیادی ETP برای شاخص VIX وجود دارد. این شامل صندوق‌های قابل معامله (ETF) که دارایی‌ها را نگهداری می‌کنند و اسناد قابل معامله در بورس (ETN) می‌باشد.

ارتباط نشانگر ویکس و شاخص اس اند پی 500

یک همبستگی منفی قوی بین VIX و بازده بازار سهام وجود دارد. اگر VIX به سمت بالا حرکت کند، این احتمال وجود دارد که S&P 500 در حال کاهش قیمت باشد. همچنین اگر شاخص ویکس کاهش یابد، اس اند پی 500 احتمالاً افزایش را تجربه خواهد کرد. تصور بر این است که VIX قله ها و کف ها را در S&P 500 پیش بینی می کند.

در نمودار زیر می توانید از موضوع را به وضوح ببینید.

قسمت بالای تصویر، شاخص اس اند پی 500 و کادر پایین، اندیکاتور ویکس را نشان می دهد.

شما می توانید نمودار و قیمت زنده شاخص VIX را از این پیج مشاهده کنید.