چرخه احساسات سرمایه گذاران
بنجامین گراهام گفته است: مشکل اصلی یک سرمایه گذار و حتی بدترین دشمن او خود اوست. این یک واقعیت است که ذهن انسان بسیار عجیب است و ظرفیت تعداد زیادی مسائل ریاضی، راه حل ها و مهارتهای ارتباطی را دارد که با سایر گونه های موجود زنده قابل قیاس نیست.
با این حال زمانیکه بحث سرمایه گذاری پیش می آید، انسان اشتباهات هولناک زیادی را مرتکب می شود و در اغلب موارد، قادر نیست از اشتباهات خود درس بگیرد. بنابراین انسان درگیر چرخه احساسات می شود که در شکل زیر نمونه ای از آن نمایش داده شده است.
در حالیکه ذهن انسان بی نظیر است افراد هنوز هم به دام تله های سرمایه گذاری می افتند که عواقب جدی در بازارهای مالی دارد. این موضوع موجب ظهور رشته جدیدی به نام مالی رفتاری شده است که هدف آن شفاف ساختن رفتار سرمایه گذار در بازارهای مالی می باشد.
در اینجا درباره معمول ترین تله های روانشناختی صحبت می کنیم که سرمایه گذاران بایستی بر آنها چیره شوند تا بتوانند شانس خود را برای کسب بازده بالاتر افزایش دهند.
لنگر انداختن
لنگر انداختن به زمانی گفته می شود که سرمایه گذار جهت تصمیمات آینده به یک نقطه مرجع در گذشته، بیش از اندازه اتکا می کند. این تعصب می تواند مشکلات زیادی را برای سرمایه گذاران بوجود آورد و مفهوم بسیار مهمی در مالی رفتاری محسوب می شود.
برای مثال اگر شما در گذشته، بازدهی مطلوبی بر روی یک سهم را تجربه کرده باشید احساس شما برای آینده آن سهم مثبت است حتی اگر نشانه های واضحی از احتمال سقوط سهم مشاهده کنید. این حائز اهمیت است که بخاطر داشته باشید بازارهای مالی بسیار غیر قابل پیشبینی هستند. بنابراین شما باید انعطاف پذیر باشید و زمانیکه از تصمیمات سرمایه گذاری مهم اطمینان ندارد بایستی بدنبال توصیه های حرفه ای باشید.
حرکت جمعی
این یک طرز فکر است که از اجداد ما به ما رسیده و حامل این اعتقاد است که قدرت در ازدحام جمعیت است. بد نیست بدانیم که ذهنیت حرکت جمعی در بین سرمایه گذاران دلیل اصلی حباب در بازارهای مالی است. سرمایه گذاران اغلب بصورت توده ای حرکت می کنند تا شهرت و خوشنامی خودشان را حفظ کنند. همچنین تصمیمات خود را بر اساس روندهای گذشته و سرمایه گذارانی که در گذشته روی سهام مشابه موفقیت کسب کرده اند می گیرند. با این حال زمانیکه خبر بدی از یک شرکت منتشر می شود مردم سریعا آن سهم را می فروشند و همین طور زمانیکه سهم عملکرد خوبی دارد با شور و هیجان راغب به خرید هستند.
بعنوان یک سرمایه گذار، شما باید در هر تصمیم مالی، تحلیلها و تحقیقات را خودتان انجام دهید و به دنباله روی اکثریت وسوسه نشوید.
ضرر گریزی
ضرر گریزی زمانی است که افراد مدت زمان زیادی را سپری می کنند تا از زیان جلوگیری کنند. زیرا احساس رنج و عذاب زیان، دو برابر احساس خشنودی از بدست آوردن سود است. ساده تر بگوییم از دست دادن یک دلار دو برابر دردناک تر از خشنودی بدست آوردن یک دلار است.
بنابراین ما معمولا تصمیماتی می گیریم که از زیان جلوگیری کنیم. این ممکن است به شکل خارج کردن پول از بازار در زمان ریزش، خود را نشان دهد یا بعد از یک اصلاح بازار، سرمایه گذاران برای جلوگیری از ضرر تصمیم بگیرند که دارایی خود را به شکل وجه نقد نگهداری کنند. این خروج وجه نقد از بازار تلاطمی، توسط سرمایه گذاران به منظور امنیت سرمایه موجب افزایش وجه نقد در بازار و تورم می شود. در طی بحران مالی 2007 مقدار 943 میلیارد دلار وجه نقد به چرخه اقتصاد آمریکا اضافه شد.
سرمایه گذاران جهت اجتناب از دام ضرر گریزی می توانند با مشاوران مالی در مورد نحوه مدیریت زیان و بهینه کردن پرتفوی به منظور بدست آوردن بازده بیشتر مشورت کنند.
دام ارجحیت
زمانیکه صحبت از سرمایه گذاری در بازار سهام است اعتماد به نفس یک دارایی محسوب می شود اما اعتماد به نفس بیش از حد یا خودشیفتگی می تواند موجب سقوط یک سرمایه گذار باشد. بسیاری از سرمایه گذاران بویژه آنهایی که تحصیل کرده اند و درک خوبی از بازارهای مالی دارند معمولا بر این باورند که آنها بیش از یک مشاور مالی مستقل می دانند.
این مهم است که به خاطر داشته باشید بازار مالی یک سیستم پیچیده است و از اجزاء زیادی تشکیل شده است بگونه ای که یک شخص به تنهایی نمی تواند بر آن چیره شود. سرمایه گذاران زیادی در گذشته مبالغ انبوهی را در بازار از دست داده اند تنها به این دلیل که آنها طعمه اعتماد بنفس بیش از حد خود شده اند و به توصیه های دیگران توجه نکرده اند. اعتماد بنفس بیش از حد، خطرناک ترین نوع سهل انگاری است.
تعصب تایید
تله تایید زمانی است که سرمایه گذار به دنبال اطلاعاتی می گردد تا نظر او را تایید کند و اطلاعاتی را که مخالف عقیده اوست رد می کند.
زمانیکه یک سرمایه گذار انتطار بازدهی مناسبی از یک سهم بخصوص را دارد هر اطلاعاتی که بر علیه نظر اوست فیلتر می کند. اینگونه سرمایه گذاران در جستجوی افرادی هستند که به آنها توصیه های غلط بدهند و مشابه خودشان رفتار کنند. در واقع آنها به دنبال تایید هستند. این موجب تصمیم گیری بر اساس تعصب می شود بطوریکه سرمایه گذار فقط یک روی سکه را می بیند.
برای مثال ممکن است یک سرمایه گذار، سهمی را که دائما نزول می کند نگه دارد تنها بخاطر اینکه شخص دیگری اینگونه عمل کرده است. سرمایه گذاران دلایل همدیگر برای نگهداری یک سرمایه گذاری را تایید می کنند. در این حالت احتمالا در بلندمدت هر دو سرمایه گذار با زیان مواجه شوند. سرمایه گذاران باید به دنبال نظرات و چشم اندازهای جدید درباره سهام خود باشند و سرمایه گذاری های خود را بدون تعصب آنالیز کنند.
چگونه یک سرمایه گذار می تواند بر تله های روانشناختی غلبه کند؟
ذهن انسان بسیار پیچیده است و عوامل درونی و برونی زیادی می توانند بر تصمیم گیری های ما تاثیر بگذارند. فشاری که جامعه به ما وارد می کند موجب می شود تا راحت تر طعمه تله های روانشناختی شویم. اعتماد بنفس بیش از حد، جستجوی تایید از دیگران و بدست آوردن احساس آرامش به دلیل اینکه افراد دیگری در شرایط شما قرار دارند از مواردی هستند که بر تصمیمات سرمایه گذاری ما تاثیر می گذارند.
هیچکس کامل نیست و این تنها انسان است که در تله روانشناسی می افتد. بهترین راه کاهش این اثرات، کسب اطلاعات جدید و تفکر واقعگرایانه درباره چگونگی تاثیر سرمایه گذاری بر شما بعنوان یک شخص می باشد. همچنین شما بایستی از توصیه های کارشناسان استفاده کنید تا اطمینان یابید که تصمیمات سرمایه گذاری شما بر اساس اطلاعات بوده است. این می تواند به اتخاد تصمیمات به دور از تعصب کمک کند.
