گاهی اوقات جهت توسعه فعالیت های شرکت، سهامداران در مجمع عمومی فوق العاده تصمیم به افزایش سرمایه می گیرند. این افزایش سرمایه ممکن است از محل نقدی یا بصورت غیرنقدی و یا ترکیبی از هر دو باشد.
قیمت سهم پس از افزایش سرمایه نقدی
بعد از افزایش سرمایه یک شرکت، قیمت سهام آن در بازار کاهش می یابد. ولی آیا این کاهش قیمت برای سرمایه گذار یک زیان محسوب می شود؟ برای جواب به این سوال نیاز به محاسباتی داریم.
فرض کنید شرکتی قصد افزایش سرمایه 50 درصدی از محل آورده نقدی سهامداران را دارد. قیمت بازار سهم قبل از افزایش سرمایه 500 تومان بوده است. قیمت بعد از افزایش سرمایه چه عددی خواهد بود؟
(درصد افزایش سرمایه+1)/(درصد افزایش سرمایه × ارزش اسمی سهم)+ قیمت سهم قبل از افزایش سرمایه = قیمت سهم بعد از افزایش سرمایه نقدی
367 =(1+0.5)/(0.5×100)+500 = قیمت سهم بعد از افزایش سرمایه
در این مثال در صورتی که بعد از افزایش سرمایه، قیمت سهم کمتر از 367 تومان معامله شود سهامدار متضرر و اگر بیش از این رقم باشد سهامدار سود کرده است. اگر قیمت بعد از افزایش سرمایه دقیقا 367 تومان باشد سرمایه سهامدار ثابت باقی مانده و سود و زیانی حاصل نشده است.
توجه داشته باشید که ارزش اسمی هر سهم در قانون تجارت برابر با 100 تومان می باشد.
فرض کنید شما تعداد 10 سهم از یک شرکت را دارید و شرکت تصمیم به افزایش سرمایه 50 درصدی از محل آورده نقدی سهامداران را دارد. در این حالت شما بایستی ارزش اسمی 50 درصد از 10 سهم خود را به شرکت بپردازید. بنابراین 10 سهم ضربدر 50 درصد برابر می شود با 5 سهم(5 = 50% * 10). حال بایستی ارزش اسمی 5 سهم یعنی 500 تومان را به شرکت بپردازید(500 = 100 * 5). سپس شرکت به شما 5 سهم جدید را به شما ارائه می دهد.
بنابراین شما فارغ از اینکه سهم در بازار به چه قیمتی معامله می شود تنها با پرداخت ارزش اسمی، سهام جدید را دریافت می کنید.
قیمت سهم پس از افزایش سرمایه غیر نقدی
اگر افزایش سرمایه از محل غیرنقد مانند سود انباشته باشد، قیمت بعد از افزایش سرمایه چگونه خواهد بود؟
(درصد افزایش سرمایه+1)/ قیمت قبل از افزایش سرمایه = قیمت سهم پس از افزایش سرمایه غیر نقدی
توجه داشته باشیم که در افزایش سرمایه بصورت غیرنقدی، منابع جدیدی وارد شرکت نمی شود و تنها تعداد سهام زیاد شده است. بنابراین با تقسیم قیمت قبلی سهم بر تعداد جدید سهام، قیمت تئوریک بعد از افزایش سرمایه حاصل می شود.
در واقع با این نوع افزایش سرمایه، جمع حقوق صاحبان سهام در سمت چپ ترازنامه تغییری نکرده و فقط ترکیب آن تغییر می کند. این نوع افزایش سرمایه ممکن است به دلایل مختلف از جمله کاهش قیمت سهام جهت روان تر شدن معاملات در بازار صورت پذیرد.
افزایش سرمایه ترکیبی (نقدی و غیر نقدی)
حال اگر افزایش سرمایه ترکیبی از آورده نقدی سهامداران و منابع شرکت باشد، قیمت تئوریک سهم بعد از افزایش سرمایه چگونه محاسبه می شود؟
فرض کنید قیمت سهم شرکتی قبل از افزایش سرمایه 2600 تومان بوده است. این شرکت 100 درصد افزایش سرمایه داشته است. 50 درصد از این افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران و 50 درصد از محل سود انباشته می باشد. قیمت سهم پس از افزایش سرمایه چقدر خواهد بود؟
1325 =(1+1)/(0.5×100)+2600 = قیمت سهم بعد از افزایش سرمایه
همانگونه که مشاهده شد در صورت کسر فقط منابع جدید که از طریق آورده نقدی وارد شرکت می شود به ارزش قبلی سهام اضافه شده ولی در مخرج کسر کل افزایش سرمایه به تعداد سهام قبلی اضافه می شود.
