ضرورت وجود حسابرس مستقل
حسابداری یک سیستم است که تمامی اتفاقات و رویدادهای مالی یک بنگاه اقتصادی را خلاصه و ثبت می کند که در نهایت، خروجی این سیستم گزارشات مالی می باشد. طبق قوانین تعدادی از این صورتهای مالی باید به صورت سالیانه توسط شرکت تهیه و ارائه گردند. این صورتهای مالی شامل ترازنامه، سود و زیان، سود و زیان جامع، صورت جریان وجه نقد و یادداشت های پیوست می باشد.
صورتهای مالی پس از تهیه به دست مدیران مالی و تحلیلگران می رسد و مورد بررسی قرار می گیرند. سپس اطلاعات تحلیل شده جهت تصمیم گیری به مدیریت، اعتبار دهندگان مانند بانکها و سرمایه گذاران مانند سهامداران می رسد.
حال اگر صورتهای مالی به هر علت مانند ضعف واحد حسابداری یا هر دلیل دیگری اشتباه یا با واقعیت تفاوت داشته باشد، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ استفاده کنندگان درون سازمانی و برون سازمانی از صورتهای مالی، تصمیمات اشتباهی اتخاذ خواهند کرد و دچار ضرر و زیان خواهند شد. بنابراین نیاز است که صورتهای مالی اعتبار سنجی شوند.
اما چگونه صورتهای مالی اعتبار سنجی می شوند؟ حسابرس مستقل بعنوان شخص ثالث و غیرذینفع که تخصص کافی را داراست، صورتهای مالی شرکتها را بررسی کرده و نظر خود را اعلام می کند.
انواع گزارش حسابرس مستقل
بطور کلی اظهارنظر حسابرس مستقل درباره صورتهای مالی می تواند مقبول، مشروط، مردود یا عدم اظهارنظر باشد. اظهار نظر مقبول به این معنی است که صورتهای مالی طبق استانداردهای حسابداری تهیه گردیده است. اظهارنظر مشروط یعنی صورت های مالی انحراف بااهمیت با استانداردهای حسابداری دارد. اظهارنظر مردود دال بر انحراف اساسی گزارشات مالی با استانداردها دارد و عدم اظهارنظر که بدترین نوع اظهارنظر حسابرس است زمانی صادر می شود که محدودیتی اساسی در بررسی صورتهای مالی وجود داشته باشد.
برای مثال، شمارش موجودی کالای یک شرکت که رقمی اساسی در صورتهای مالی آنرا تشکیل می داده به هر دلیلی قابل شمارش نبوده است. در نظر داشته باشید که کلمات اهمیت و اساسی یک مقدار کمی هستند که توسط حسابرس در سطح هر حساب و در سطح کل صورتهای مالی مشخص می شوند. بنابراین تنها زمانی می توان به صورتهای مالی اتکا کرد که گزارش حسابرس مقبول باشد. گاهی اوقات در اظهارنظرهای مشروط و مردود می توان با اعمال بندهای حسابرسی بر روی صورتهای مالی رقم های واقعی را بدست آورد. گرچه بسیاری اوقات این نیز مقدور نمی باشد.
