محاسبه بازده سهام
دو واژه ریسک و بازده همیشه در کنار هم آمده اند ولی متاسفانه اکثر سرمایه گذاران فقط به بازده توجه می کنند. زمانیکه چند گزینه سرمایه گذای وجود دارد انتخاب منطقی، آن گزینه سرمایه گذاری است که به ازاء یک واحد ریسک، بیشترین بازده را داشته باشد. برای محاسبه بازده کافی است کل عواید سرمایه گذاری با هم جمع شوند. توجه داشته باشیم که بازده ممکن است مثبت یا منفی باشد.
فرض کنید سهام شرکتی را به قیمت 600 تومان خریداری کرده ایم و پس از گذشت چهار ماه آن را به قیمت 530 تومان بفروش رسانده ایم. همچنین در طی این چهار ماه، مجمع سالیانه برگزار شده و سود نقدی 130 تومانی به سهام مذکور تعلق گرفته است. بازده سهام چقدر بوده است؟
60 = 130 + (530-600) سود نقدی + (قیمت خرید – قیمت فروش) = کل بازده
حال درصد بازده سرمایه گذاری چقدر بوده است؟
10% = 0.1 = 600 ÷ 60 سرمایه گذاری اولیه/کل بازده = درصد بازده
در این مثال، سرمایه گذاری 4 ماهه دارای 10 درصد بازده بوده است.
ریسک سرمایه گذاری در سهام
حال که با واژه بازده آشنا شدیم به ریسک سرمایه گذاری نیز باید توجه کنیم. محاسبه ریسک سرمایه گذاری نیازمند عملیات پیچیده ریاضی است. اما به طور کلی ریسک یعنی تفاوت بازده واقعی با بازده پیش بینی شده.
فرض کنید مبلغی را در بانک با سود 12 درصد سرمایه گذاری کرده اید و پس ازیکسال سود مورد نظرتان را دریافت کرده اید. بنابراین این سرمایه گذاری تقریبا هیچگونه ریسکی نداشته و دریافتی شما دقیقا مطابق پیش بینی شما بوده است.
حال فرض دیگری داشته باشیم که شما مبلغی را در یک سهم سرمایه گذاری کرده اید. با توجه به تحلیل های فراوانی که انجام داده اید پیش بینی می کنید پس از شش ماه 40 درصد سود کسب خواهید کرد. اما پس از گذشت شش ماه با زیان 5 درصدی، سهام خود را به فروش می رسانید. این سرمایه گذاری دارای ریسک فراوان بوده چرا که 45 درصد با پیش بینی ها اختلاف داشته است.
حال فرض کنید برای یک سرمایه گذاری بازده 30 در صدی انتطار می رود، اما در پایان دوره مورد نظر بازده 50 درصدی حاصل می شود. آیا این سرمایه گذاری دارای ریسک بوده؟
بله. بطور کلی ریسک، شاخصه پراکندگی است. هرچه تغییرات شدیدتر باشد، ریسک بیشتر می باشد. این تغییرات می تواند شامل موارد کمی مانند قیمت سهام یا سود خالص شرکت و یا موارد غیر کمی مانند قوانین حاکم بر یک صنعت خاص باشد. برای مثال سهام شرکتی که نوسانات شدیدی دارد دارای ریسک بیشتری نسبت به سهامی است که نوسانات قیمت آن ملایم است.
کاهش ریسک سرمایه گذاری سهام
به عنوان یک اصل پایه در سرمایه گذاری نباید تمام سرمایه در یک سهم سرمایه گذاری کنیم. بلکه باید سبدی از سهام از صنایع مختلف را تشکیل بدهیم. این عمل ریسک های زیادی را کاهش می دهد. این کاهش ریسک می تواند مربوط به شرکت مانند ریسک ورشکستگی، یا مربوط به یک صنعت مانند ریسک کسادی بازار در آن بخش باشد.
باید توجه داشت که ریسک و بازده رابطه مستقیم با هم دارند. هرچه ریسک بیشتر می شود میزان سود و زیان احتمالی نیز بیشتر خواهد شد. اما برخی از ریسک ها برای سرمایه گذاران حرفه ای که برای مدت طولانی در بازار حضور خواهند داشت قابل پذیرش نمی باشد.
خرید تک سهم و نگهداری آن ممکن است سود قابل توجهی با خود به همراه داشته باشد اما از سوی دیگر ممکن است منجر به فاجعه مالی شود که گاهی اوقات جبران آن چندین سال به طول می انجامد. همچنین تشکیل سبد سهام موجب کاهش بازده سرمایه گذاری می شود اما ریسک، بیش از بازده کاهش می یابد. بعنوان مثال اگر ایجاد سبد موجب کاهش 15 درصدی بازده گردد، ریسک سرمایه گذاری بیش از 15 درصد کاهش خواهد یافت.
