اگر بخواهیم ارزش یک سهم را بیان کنیم می توانیم از دیدگاه های مختلفی به این موضوع بنگریم. در یک نگاه کلی می توان ارزش سهم را به طرق زیر محاسبه و یا بیان کرد:
ارزش اسمی
قیمتی است که ناشر یک سهم در زمان انتشار اعلام می کند و قصد دارد که سهام خود را به آن قیمت به فروش برساند. ارزش اسمی هر سهم در قانون تجارت ایران یکصد تومان است. یعنی در زمان ثبت یک شرکت ارزش هر سهم صد تومان در نظر گرفته می شود و سرمایه شرکت تقسیم بر صد تومان می شود تا تعداد کل سهام شرکت بدست آید.
ارزش بازار یا ارزش جاری
ارزش بازار یک سهم نرخی است در حال حاضر یک سهم در بازار بورس معامله می شود. بنابراین ممکن است این نرخ دائما در حال تغییر باشد.
ارزش دفتری
ارزش دفتری هر سهم از تقسیم کل سرمایه شرکت بر تعداد سهام بدست می آید. جهت محاسبه ارزش دفتری سهام عادی در زمانیکه سهام ممتاز در ترازنامه یک شرکت وجود دارد ابتدا ارزش سهام ممتاز از کل سرمایه کم شده و باقیمانده به تعداد سهام عادی تقسیم می شود.
ارزش ذاتی
ارزش ذاتی یک سهم، قیمتی است که تحلیلگران بازار بر اساس فاکتورهای بنیادی مانند سودآوری، ساختار ترازنامه، نوع محصول و دیگر مسائل مالی برای آن سهم متصورند. برای محاسبه ارزش ذاتی روش های بسیاری وجود دارد که در برخی اوقات برای محاسبه آن از مدل های پیچیده مالی استفاده می شود. معمولا ارزش ذاتی یک سهم با ارزش بازار مقایسه می شود و در صورتی که قیمت بازار از قیمت ذاتی محاسبه شده پایین تر باشد اقدام به خرید می گردد و بالعکس زمانیکه قیمت بازار از ارزش ذاتی بالاتر باشد سهم مورد نظر به فروش می رسد.
ارزش تصفیه یا انحلال
ارزش تصفیه یک سهم، قیمت سهام شرکت در صورت انحلال آن شرکت را نشان می دهد. این بدین معناست که اگر کلیه دارایی های قابل فروش به نرخ روز فروخته شود و علاوه بر پرداخت هزینه های تصفیه با طلبکاران شرکت تسویه حساب شود، چه مبلغی برای سهامداران باقی می ماند. در این نوع ارزشگذاری، دارایی های نامشهود مانند سرقفلی، نرم افزارها و دیگر دارایی های نامشهود که از نظر حسابداری قابل شناسایی بوده اند از محاسبات حذف می شوند. گر چه ممکن است قیمت سهام برخی شرکت ها در بازار بورس پایین تر از ارزش تصفیه آنها معامله شود اما این ارزش معمولا بعنوان حداقل ارزش یک سهم در نظر گرفته می شود.
ارزش جایگزینی
در محاسبه ارزش جایگزینی فرض بر این است که اگر شرکت با شرایطی فعلی بخواهد دوباره راه اندازی شود چقدر هزینه بر خواهد بود. در این حالت کل هزینه ها منهای بدهی ها می شود و مابقی بر تعداد سهام تقسیم می گردد.
همانونه که مشاهده شد سهام از دیدگاه های مختلف می تواند ارزشگذاری شود. اینکه از کدام روش استفاده شود بستگی به شرایط شرکت در حال بررسی دارد. شاید محاسبه ارزش تصفیه برای شرکتی که زیان انباشته فراوان یا بدهی های سنگین دارد مناسب باشد در حالیکه در شرایط تورمی محاسبه ارزش جایگزینی مناسب خواهد بود. اکثر افرادی که در بازار سهام فعالیت می کنند به ارزش ذاتی سهم توجه دارند. البته در تصمیم گیری ها شاید مهمترین فاکتور، ارزش ذاتی یک سهم باشد اما خوب است که به دیگر ارزش های سهم در کنار ارزش ذاتی نیز توجه شود.
