مقدمه ای بر معاملات گاز طبیعی
گاز طبیعی یک منبع مهم انرژی است که می تواند برای گرمایش، سرمایش و تولید برق، مورد استفاده قرار گیرد. همچنین یک عنصر کلیدی در محصولات صنعتی از جمله کودها و داروها می باشد. گاز طبیعی امروزه یکی از پرمعامله ترین کالاها در جهان است. در این مقاله مطالعه خواهید کرد که گاز طبیعی چیست، تاریخچه آن به عنوان یک دارایی قابل معامله چگونه بوده و چه عواملی بر قیمت گاز طبیعی تاثیر می گذارد. و در نهایت اینکه چگونه می توان گاز طبیعی را معامله کرد.
گاز طبیعی یک کالای بسیار محبوب به ویژه در میان تریدرهای روزانه (Day trader) است. با توجه به نقدینگی بالا اسپرد معقولی دارد. بدین ترتیب معامله گران می توانند با قیمت مد نظرشان از معاملات خارج شوند. این کالا همچنین برای معامله گران بلندمدت جذاب است. زیرا این دارایی کلان در روندهای بلندمدت بررسی می شود. علاوه بر این، گاز طبیعی در معرض نوسانات است که منجر به جهش های عظیم قیمت می شود. خبر خوب این است که این افزایش ها دارای یک جزء فصلی هستند که معامله گران می توانند از آن به نفع خود استفاده کنند.
گاز طبیعی چیست و چه کاربردی دارد؟
گاز طبیعی، مانند زغال سنگ و نفت خام یک سوخت فسیلی است که در طی میلیون‌ها سال از بقایای گیاهان و جانوران پوسیده که در اعماق زمین فشرده شده و در معرض گرما و فشار قرار گرفته‌اند، به وجود آمده است.
گاز طبیعی به عنوان یک منبع انرژی، اولین بار در قرن هجدهم در بریتانیا تهیه شد. اما این محصول در قرن بیستم، زمانی که ساخت خطوط لوله، بازارهای جدیدی را در سرتاسر جهان یافته بود، واقعاً شروع به کار کرد.
تاریخچه گاز طبیعی
تاریخچه گاز طبیعی به چین باستان باز می گردد، زمانی که در حدود 500 سال قبل از میلاد، اولین خطوط لوله نفت خام از شاخه های بامبو برای انتقال کالا به جایی که در بالای زمین نفوذ می کرد، تشکیل شد. دو هزاره بعد، گاز طبیعی راه تجاری خود را برای روشنایی خانه ها و چراغ های خیابان های بریتانیا در قرن هجدهم ادامه داد. ایالات متحده اولین گاز تولیدی خود را در سال 1816 تجربه کرد و در سال 1885 با اختراع مشعل، یک شعله قابل تنظیم و امکانات جدیدی برای پخت و پز و گرم کردن امکان پذیر شد.
تا سال 2009، 8% از کل 850 هزار کیلومتر مکعب ذخایر تخمینی قابل بازیافت گاز طبیعی، مورد استفاده قرار گرفت. به عنوان یک کالای معامله شده، گاز طبیعی در طول تاریخ شاهد نوسانات ناشی از عواملی است که در ادامه توضیح خواهیم داد. از سال 2010 قیمت زیر 4 دلار (بر اساس هر واحد حرارتی میلیون متریک بریتانیا یا MMBtu با عرضه بیش از حد، افزایش ذخیره سازی و تغییر الگوی تقاضا در نوسان بوده است. با این حال از اویل 2022 بعلت شروع جنگ روسیه و اوکراین قیمت از 4 دلار فراتر رفت و حتی به بالاتر از 9 دلار رسید.
نمودار زیر برخی از حرکات بزرگ قیمت گاز طبیعی از آغاز قرن اخیر از 2000 تا 2019 را نشان می‌دهد. همچنین دلایل آن نیز در نمودار درج شده است.
بزرگترین تولیدکنندگان گاز طبیعی چه کسانی هستند؟
10 تولیدکننده برتر گاز طبیعی تقریباً 80 درصد از ذخایر این سوخت فسیلی را در اختیار دارند. بر اساس داده های سال 2018، این مناطق – به همراه میانگین خروجی سالانه آنها (برحسب میلیارد متر مکعب) عبارتند از:
- ایالات متحده – 766.2
- روسیه – 598.6
- ایران – 184.8
- قطر – 164
- کانادا – 149.9
- چین – 138.4
- اتحادیه اروپا – 118.2
- نروژ – 117.2
- عربستان سعودی – 102.3
- اندونزی – 86.9
بر اساس شرکت، بزرگترین بازیگران بازار گاز طبیعی تا سال 2019 گازپروم، رویال داچ شل، اکسون موبیل، پتروچاینا و بی پی هستند.
دلایل معامله گاز طبیعی
گاز طبیعی به دلایل زیادی مانند افزایش تقاضا برای سوخت‌های فسیلی پاک تر و پتانسیل آن برای نوسانات و ماهیت پر تلاطم بازار، کالایی محبوب برای معامله است.
پتانسیل رشد: غول های بخش انرژی مانند توتال SA و اکسون موبیل، منابع قابل توجهی را برای کمک به گسترش استفاده و در دسترس بودن گاز طبیعی متعهد هستند که نشانه ای از اعتقاد آنها به آینده آن است.
تقاضای سوخت فسیلی پاک: گاز طبیعی نسبت به سوخت‌های فسیلی خود، زغال‌سنگ و نفت خام، پاک تر است و کربن کمتری منتشر می‌کند. بدین ترتیب آن را به یک انتخاب محبوب در زمانی که اهمیت محیط زیست از همیشه بیشتر شده است، تبدیل می‌کند.
توسعه فناوری: توسعه فنی برای تولید انبوه گاز طبیعی فشرده (CNG) که می‌تواند بدون نیاز به خطوط لوله منتقل شود، می‌تواند بازارهای جدیدی را ایجاد کند.
نوسانات بالقوه: دوره‌های نوسان شدید همیشه برای انرژی امکان‌پذیر است و معامله‌گران باهوش می توانند از آنها بهره بگیرند.
نقدینگی: با توجه به اینکه گاز طبیعی یک دارایی محبوب برای تجارت است، معمولاً حجم زیادی از خریداران و فروشندگان در این بازار فعال هستند. این نقدینگی احتمال ورود و خروج معامله گران از موقعیت ها را با قیمتی که می خواهند افزایش می دهد.
چه چیزی بر قیمت گاز طبیعی تأثیر می گذارد؟
در این بخش فاکتورهای تاثیر گذار بر قیمت گاز را نام می بریم و در بخش بعدی بطور مفصل با جزئیات، آنها را شرح می دهیم.
عمده ترین عاملی که بر قیمت گاز طبیعی تأثیر می گذارد عرضه و تقاضا است و این به نوبه خود توسط عناصری مانند حجم تولید، سطح ذخیره سازی، رشد اقتصادی، سوخت های جایگزین و آب و هوا تعیین می شود.
حجم تولید: هر گونه اختلال در تولید – از جمله آب و هوای نامناسب حفاری – می تواند باعث کاهش عرضه و افزایش قیمت گاز طبیعی شود.
سطوح ذخیره سازی: انبارهای گاز طبیعی به جلوگیری از کمبود در زمان تقاضای زیاد و جذب تولید مازاد کمک می کنند. اگر موجودی انبارها کم شود، قیمت این کالا معمولاً افزایش می یابد.
رشد اقتصادی: در اقتصادهای پر رونق، بخش های تجاری و صنعتی تمایل به مصرف انرژی بیشتری دارند که منجر به افزایش قیمت گاز طبیعی می شود.
سوخت های جایگزین: رقابت سایر منابع انرژی، مانند زغال سنگ یا انرژی خورشیدی، می تواند قیمت گاز طبیعی را کاهش دهد.
آب و هوا: شرایط آب و هوا مانند بادهای سرد یا موج گرما علاوه بر تأثیر بر سطح تولید می تواند تقاضا برای گاز طبیعی را افزایش دهد.
معامله گاز طبیعی: گاز طبیعی را می توان به طرق مختلف معامله کرد. از معاملات آتی گاز طبیعی و اختیار معامله در بازار کالاها گرفته تا صندوق های قابل معامله در بورس (ETF). همچنین معاملات باینری آپشن و سی اف دی (CFD) نیز می توانند برای پیش بینی افزایش یا کاهش قیمت گاز طبیعی استفاده شوند.
گاز طبیعی: تجارت در سراسر الگوهای فصلی
گاز طبیعی اغلب برای گرمایش، تولید برق و فرآیندهای صنعتی استفاده می شود. استفاده از گاز طبیعی در بخش‌های مختلف (در ایالات متحده) بسیار جالب است زیرا گاز دو پیک فصلی مصرف در سال را نشان می دهد.
الگوهای مصرف فصلی
ماه های زمستان (مصرف): افزایش مصرف گاز طبیعی زیرا خانوارها و مشاغل از آن عمدتاً برای گرمایش استفاده می کنند.
ماه های تابستان (مصرف): افزایش مصرف به دلیل افزایش تقاضای برق.
نمودار زیر، قله های مصرف تابستانی را با دایره های قرمز نشان می دهد در حالی که مصرف های زمستانی با نمودار آبی که در حدود ژانویه هر سال رخ می دهند نشان داده است:
حرکات فصلی قیمت
ماه‌های زمستان (میانگین بالاتر قیمت‌ها): اوج اصلی قیمت معمولاً در ماه‌های زمستان مشاهده می‌شود. زیرا خانوارها و مشاغل عمدتاً از گاز برای گرمایش استفاده می‌کنند و مقدار قابل توجهی از ذخیره‌سازی گاز که در تابستان ذخیره شده است کاهش می یابد.
ماه‌های تابستان (میانگین بالاتر قیمت‌ها): اوج کوچک‌تر در تابستان زمانی اتفاق می‌افتد که تقاضای برق در بالاترین حد خود است. این اغلب با افزایش استفاده از خنک کننده ها رخ می دهد.
نمودار زیر حرکت قیمت در زمستان (هم حرکات صعودی و هم نزولی قیمت) را در سال های اخیر نشان می دهد:
بنابراین، معامله گرانی که به دنبال معامله نوسانات زمستانی هستند، ممکن است قبل از معامله در جهت روند، به دنبال پولبک یا دوره تثبیت قیمت قبل از سردترین دوره سال باشند. غیر عادی نیست که شاهد قیمت های بالاتر در اواسط زمستان باشیم، به خصوص اگر ارقام ذخیره سازی کمتر از حد متوسط باشد.
این رویکرد در زیر برای معاملات خرید که به سمت سردترین دوره سال می روند نشان داده شده است:
معامله گاز طبیعی در ماه های زمستان:
معامله گاز طبیعی: ارقام ذخیره سازی (تقاضا در مقابل عرضه)
اصل کلی تقاضا و عرضه در تجارت گاز طبیعی، مرکز است. داده های مرتبط با ذخیره سازی را می توان هر هفته از طریق وب سایت اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده (https://ir.eia.gov/ngs/ngs.html) یافت. این گزارش، تغییرات ذخیره سازی تفکیک شده را در هر منطقه به طور میانگین هفتگی، سالانه و 5 ساله نشان می دهد.
جدول: ارقام ذخیره سازی گاز طبیعی هفتگی ایالات متحده
با توجه به ماهیت فرار گاز طبیعی بهتر است ارقام ذخیره سازی در اسرع وقت در زمان انتشار و به صورت خوانا دریافت شود.
چگونه ارقام ذخیره سازی گاز طبیعی بر قیمت تأثیر می گذارد
کاهش شدید ارقام ذخیره سازی یا ذخیره سازی کمتر از حد متوسط برای دوره های طولانی مدت ممکن است اطلاعاتی در مورد قیمت گاز طبیعی آینده ارائه دهد. نمودار زیر، گاز طبیعی (خط نقطه‌دار سیاه) را با تغییرات ذخایر گاز طبیعی ایالات متحده (خط آبی) طی دوره 5 ساله سپتامبر 2015 تا سپتامبر 2020 مقایسه می‌کند.
مشاهده این بازار در چنین بازه زمانی طولانی، شناسایی هر گونه روند یا الگو را که لزوماً در یک بازه زمانی کوچک‌تر ظاهر نمی‌شوند، ممکن می‌سازد. این تکنیک تجزیه و تحلیل، آنالیز تایم فریم چندگانه نامیده می‌شود و یک روش نسبتاً محبوب برای درک بهتر هر بازار است.
یکی از مشاهداتی که چندین بار در نمودار (به رنگ قرمز) ظاهر شده است، یک بار دیگر در ماه های زمستان با کاهش ارقام ذخیره گاز، رخ می دهد. کاهش ذخیره سازی در نتیجه افزایش تقاضا برای گاز طبیعی برای گرمایش و سایر موارد اتفاق می افتد. گاز طبیعی ذخیره شده بعلت مازاد تقاضا بر عرضه در ماه های سردتر است که منجر به افزایش قیمت گاز طبیعی می شود. تعدیل قیمت یک مکانیزم طبیعی است که تقاضا و عرضه را به تعادل لازم می رساند. کم کم با بالا رفتن دما، تقاضا برای گاز کاهش می‌یابد و ارقام ذخیره‌سازی مجدداً شروع به افزایش می کنند.
ارقام ذخیره سازی تمایل دارند آنچه در بخش قبلی در مورد الگوهای فصلی ذکر شد را ثابت کنند. زیرا آب و هوای شدید یکی از تعداد عواملی است که بر ذخیره سازی گاز طبیعی تأثیر می گذارد.
معامله گران می توانند یک بار دیگر جهت روند منتهی به ماه های زمستان را در نظر بگیرند و زمانی که ارقام ذخیره سازی کاهش می یابد و قیمت ها بالاتر می رود از هر تعداد ابزار تحلیل تکنیکال برای تشخیص زمان ورود به بازار، استفاده کنند. تا اینجا ما فقط معاملات خرید را در نظر گرفته‌ایم. این به این دلیل است که وقتی قیمت‌ها بالا می‌روند، نسبت به زمانی که قیمت‌ها پایین می‌آیند (یا زمانی که ارقام ذخیره افزایش می‌یابد)، پتانسیل بیشتری برای نوسانات دارند. با این حال، در دوره‌هایی که تقاضا کاهش می‌یابد و موجودی‌ها شروع به انباشته شدن می‌کنند، فرصت‌هایی برای ورود به معامله فروش گاز طبیعی بوجود می آید.
معامله گاز طبیعی: وضعیت اقتصاد و اختلالات عرضه
استفاده از چرخه اقتصادی به عنوان یک فیلتر روند
وضعیت اقتصاد نیز به دلیل پیوند قوی گازها با فرآیندهای صنعتی بر قیمت گاز طبیعی تأثیر دارد. وقتی اقتصاد در حال رشد است، زیر ساخت های بیشتری ساخته می شود و ماشین آلات بیشتری مورد نیاز است.
علاوه بر این، صنعت نیز تمایل دارد که از گاز طبیعی برای تولید طیف وسیعی از مواد شیمیایی مانند آمونیاک، متانول، بوتان، اتان و پروپان استفاده کند.
به طور کلی، توسعه اقتصادی منجر به افزایش تقاضا برای گاز طبیعی می شود و قیمت گاز طبیعی را افزایش می دهد. این مورد در زیر مشاهده می شود که در آن شاخص S&P500 به عنوان نماینده ای برای سلامت اقتصاد آمریکا (به رنگ قرمز) استفاده می شود، با قیمت گاز طبیعی (به رنگ آبی) در جهت مشابه اما شدیدتر افزایش می یابد.
بنابراین، تریدرهایی که بر اساس روند معامله می کنند بایستی مراقب باشند که موقعیت بازار در کدام چرخه اقتصادی قرار دارد. بدین ترتیب، معاملات خرید را در یک محیط اقتصادی در حال توسعه و معاملات فروش را در یک محیط اقتصادی در حال انقباض را شناسایی خواهند کرد.
قیمت گاز طبیعی در راستای اقتصاد حرکت می کند:
اختلالات تامین گاز
با ادامه تجزیه و تحلیل در بازه زمانی نشان داده شده در بالا، سه جهش اصلی در نتیجه عوامل خارجی یا شرایط آب و هوایی شدید خارج از هوای معمولی تابستان و زمستان، مشاهده شد. دمای بسیار سرد و شرایط آب و هوایی شدید مانند طوفان می تواند باعث اختلالات قابل توجهی در عرضه شود، به خصوص اگر شرایط منجر به آسیب به زیرساخت ها یا تاخیر در حمل و نقل گاز طبیعی شود.
این دقیقاً همان چیزی است که در سال‌های 2005 و 2008 اتفاق افتاد. این موارد شدید با جزئیات بیشتر در زیر بررسی می‌شوند:
آب و هوای شدید باعث جهش قیمت گاز طبیعی شده است:
2000/2001: اولین جهش بزرگ در تصویر بالا ناشی از افزایش تقاضا پس از سالها کاهش تولید بود. افزایش تقاضا به دلیل سردتر شدن هوا از حالت معمول بود و از آنجایی که ارقام ذخیره‌سازی به دلیل تقاضای کم برای مدت طولانی کاهش یافته بود، یک شوک قیمتی عمده ایجاد شد.
2005: جهش بعدی به دلیل طوفان کاترینا در خلیج مکزیک رخ داد. خلیج مکزیک برای بازار گاز طبیعی، حیاتی است. زیرا 51 درصد از کل ظرفیت کارخانه فرآوری گاز طبیعی ایالات متحده را در خود جای داده است. در نتیجه طوفان، ذخایر خلیج مکزیک به طور قابل توجهی تحت تاثیر قرار گرفت و باعث افزایش شدید قیمت شد.
2008: به جای اینکه آب و هوای فصلی نقش مهمی در قیمت ها ایفا کند، طوفان های گوستاو و آیک باعث تعطیلی تولید در خلیج مکزیک و لوئیزیانا شدند که شاهد افزایش قیمت گاز طبیعی در تابستان و کاهش در زمستان بود. دقیقا برعکس آنچه که انتظار می رفت.
ساعت معاملات و لات سایز گاز طبیعی
آشنایی با ساعات معاملات گاز طبیعی برای ایجاد یک پایه محکم در هنگام انجام معامله این کالا کلیدی است. بر اساس قراردادهای فیوچرز NYMEX Henry Hub Gas Natural Gas (NG) که به یک مرجع استاندارد جهانی قیمت برای گاز طبیعی تبدیل شده است، مهم است که به زمان های بازار آن توجه داشته باشید:
ساعت 6:00 بعد از ظهر تا 5:00بعد از ظهر (یکشنبه تا جمعه) به وقت ET با 60 دقیقه استراحت در هر روز، از ساعت 6:00 بعد از ظهر دوباره بازار شروع می شود.
نماد معاملاتی قراردادهای فیوچرز گاز طبیعی، NG می باشد و اندازه هر قرارداد استاندارد آن mmBTU 10،000 است. همچنین تیک سایز برابر با 0.001 می باشد. بدین ترتیب، ارزش هر تیک در یک لات استاندارد گاز طبیعی برابر با 10 دلار است.
