اندیکاتور CCI در تحلیل تکنیکال

مقدمه ای بر اندیکاتور CCI

اندیکاتور CCI یک نشانگر در تحلیل تکنیکال است که در بازارهای مالی از جمله بازار فارکس مورد استفاده قرار می گیرد.

CCI مخفف Commodity Channel Index به معنی “شاخص کانال قیمتی کالا” می باشد. این اندیکاتور تکنیکالی در زیرمجموعه اسیلاتورها دسته بندی می شود و توسط دونالد لامبرت (Donald R. Lambert) ابداع شد.

جزئیات اندیکاتور سی سی آی برای اولین بار در سال 1979 در مجله کامودیتی (Commodoties) منتشر شد. آقای لامبرت یک معامله گر نبود. بلکه تحصیلات دانشگاهی ریاضی، آمار و حسابداری موجب شد تا این اندیکاتور محبوب را فرمول بندی کند.

دونالد لامبرت این اندیکاتور را ابداع کرد تا بتواند چرخه های بازار کالا را شناسایی کند و به این علت است که اندیکاتور CCI نام کالا را به دوش می کشد.

با وجود اینکه اندیکاتور cci جهت تحلیل بازار کالا ابداع شد اما امروزه بطور گسترده در همه بازارها از جمله بازار سهام، ارز دیجیتال، فارکس و فیوچرز مورد استفاده قرار می گیرد.

اندیکاتور سی سی آی معمولا بین اعداد 0 تا 100 یا 100- و 100+ نمایش داده می شود. این گونه اندیکاتورهای تکنیکالی معمولا بصورت یک پنجره جداگانه در زیر نمودار قیمت، نمایش داده می شوند.

اندیکاتورهایی مانند شاخص CCI معمولا برای تشخیص اشباع خرید و فروش مورد استفاده قرار می گیرند. با این حال می توان به روش های مختلف دیگر نیز از آن استفاده کرد.

شما می توانید از اندیکاتور CCI علاوه بر شناسایی اشباع خرید و فروش، قدرت یک روند را در نمودار جفت ارزها برررسی کنید. علاوه بر این، معامله گران فارکس از این اندیکاتور جهت تشخیص حالت های حداکثری بازار (روندهای بسیار ضعیف یا بسیار قوی) استفاده می کنند.

معمولا بسیاری از تریدرهای تازه کار بازار فارکس، یک اندیکاتور تکنیکالی را با استفاده از یک سری قوانین مشخص بکار می گیرند. آنها بدون توجه به اینکه بازار دارای روند است یا خنثی می باشد از اندیکاتورها استفاده می کنند. بنابراین جای تعجب ندارد که تازه کارها دائما از اندیکاتورهایی مانند CCI شکایت می کنند و ادعا می کنند که این اندیکاتورها آن طور که باید عمل نمی کنند.

موضوعی که خیلی ها از آن اطلاع ندارند این است که اندیکاتورهایی مانند CCI در شرایط نوسانی و متغییر بازار می توانند کاملا متفاوت رفتار کنند.بنابراین در چنین شرایطی استفاده از اندیکاتور با قواعد استاندارد آن، نمی تواند نتیجه مطلوبی داشته باشد.

این درس به شما کمک می کند تا در هنگام استفاده از اندیکاتور CCI و یا استراتژی معاملاتی CCI سردرگم نشوید. همچنین کمک خواهد کرد تا سیگنال های اندیکاتور تکنیکالی CCI را بدرستی درک کنید.

اندیکاتور CCI چیست؟

همانطور که فرا گرفتیم CCI یک اندیکاتور نوسانگر (اوسیلاتور) است که بین اعداد 100- و 100+ بررسی می شود.

زمانیکه اندیکاتور CCI بالاتر از 100+ قرار می گیرد، اشباع خرید و وقتی به زیر 100-  قرار بگیرد بعنوان اشباع فروش در نظر گرفته می شود.

در زیر، اندیکاتور CCI را در پلتفرم معاملاتی متاتریدر مشاهده می کنید. این یکی از اندیکاتورهای استانداردی است که بصورت پیشفرض بر روی متاتریدر وجود دارد و نیاز نیست که بصورت یک اندیکاتور سفارشی آن را نصب کنید.

اندیکاتور سی سی آی از گروه اندیکاتورهای اوسیلاتور هستند که تکانه ها یا مومنتوم را اندازه می گیرند.

مومنتوم چیست؟

در فیزیک، تکانه یا مومنتوم، مقداری از جنبش یک جسم را بیان می کند. مومنتوم با میزان شتاب اندازه گیری می شود. احتمالا از خود می پرسید که چگونه مفاهیم فیزیک به بازارهای مالی و فارکس راه یافته اند؟

زمانیکه صحبت از بازارهای مالی و همچنین فارکس می شود، مفهوم مومنتوم، اندکی متفاوت می شود. با این حال، مفهوم کلی یکسان است.

مومنتوم در مالی به معنی گرایش ادامه قیمت در روند خودش است. یعنی اگر نرخ ها در حال افزایش هستند، تمایل قیمت به ادامه صعود چقدر است. همچنین اگر نمودار یک ورقه بهادار، نزولی است، تمایل قیمت به نزول بیشتر، چقدر می باشد.

اندیکاتور cci سرعت افزیش یا کاهش قیمت را محاسبه و بصورت تصویری آن را به ما نشان می دهد. میزان سرعتی که قیمت یک ورقه بهادار دارد نشان می دهد که آیا نمودار قیمت در مسیر خودش ادامه خواهد یافت یا خیر.

اجزاء اندیکاتور CCI

اندیکاتور CCI در پلتفرم معاملاتی دارای 3 متغیر است که شما می توانید آن را به دلخواه تنظیم کنید.

• Period (دوره)
• Type of price (نوع قیمت)
• Levels (سطوح)

Period: در گزینه دوره یا Period، تعداد کندل های قبل را که جهت محاسبه رقم CCI مورد استفاده قرار می گیرد، تعیین می کنید. تنظیمات استاندارد Period برابر با 14 کندل می باشد که معمولا بصورت پیشفرض در پلتفرم معاملاتی وجود دارد. این متغیر می تواند بر اساس استراتژی معاملاتی فارکس تغییر کند.

Type of price: این مورد دارای چند گزینه است که می توانید انتخاب کنید. تنظیمات استاندارد این قسمت، Typical price است. Typical price میانگینی از سه قیمت بالاترین، پایین ترین و قیمت بسته شدن یک کندل می باشد.

یعنی

Typical price  = (high+low+close)/3

Levels: این مورد بصورت پیشفرض بر روی 100- و 100+ می باشد. این گزینه هم قابل تغییر است.

در شکل زیر، اندیکاتور CCI را در متاتریدر مشاهده می کنید. در اینجا جهت سادگی کار از تنظیمات پیش فرض اندیکاتور استفاده می کنیم.

بنابراین Period برابر با 14، Type of price برابر با 3/(high+low+close) و Levels بین 100- و 100+ می باشد.

چیزی که ما مشاهده کنیم این است که وقتی شاخص CCI به بالای 100+ می رود نشان از یک مومنتوم صعودی قوی است (قیمت در جهت صعود ادامه می یابد). همین طور وقتی به زیر 100- قرار می گیرد سیگنال ادامه نزول قیمتها صادر می شود.

فرمول محاسبه اندیکاتور CCI

 چیزی که تا الان آموختیم این است که مومنتوم چیست و چگونه از CCI جهت تشخیص مومنتوم یا شتاب قیمت استفاده می شود.

حال، زمان آن رسیده تا به نحوه محاسبه اندیکاتور سی سی آی بپردازیم.

فرمول اندیکاتور CCI به شرح زیر می باشد:

( 0.015 * میانگین انحرافات از میانگین) / (میانگین متحرک ساده 14 تایی از CCI = ( Typical price – Typical price 

و

3 / (high+low+close) :Typical price

میانگین متحرک ساده 14 تایی (SMA-14): یک میانگین متحرک ساده است که با استفاده از Typical price مربوط به آخرین 14 کندل محاسبه می شود.

عدد ثابت 0.015 : این رقم جهت تنظیم CCI می باشد تا اندیکاتور بین 100- و 100+ قرار گیرد.

میانگین انحرافات از میانگین: برای محاسبه این عدد ابتدا میانگینی از 14 آخرین Typical price را محاسبه می کنیم. سپس هر Typical price را از میانگین محاسبه شده، کسر کرده و در قدر مطلق قرار می دهیم. سپس ارقام را با هم جمع می کنیم. در نهایت، مجموع بدست آمده را تقسیم بر تعداد (14) می کنیم.

فرمول محاسباتی اندیکاتور CCI اندکی پیچیده به نظر می رسد. اما نگران نباشید. چیزی که شما بایستی به آن توجه کنید این است که اندیکاتور CCI از Typical price (میانگین بالاترین، پایین ترین و آخرین قیمت هر کندل) استفاده می کند و این رقم را با میانگین 14 کندل قبل مقایسه می کند.

نتیجه محاسبات بر عدد ثابت 0.015 تقسیم می شود تا CCI در اکثر مواقع بین 100- و 100+ قرار بگیرد. انحرافات از میانگین نیز نشان می دهد که قیمت جاری چقدر از میانگین قیمت فاصله دارد.

بنابراین زمانیکه مومنتوم یا شتاب قیمت، بالا است می توان انتظار داشت که انحراف از میانگین قیمت، زیاد باشد. تا زمانیکه این شتاب وجود دارد قیمت در روند جاری خودش حرکت خواهد کرد.

اما زمانیکه مومنتوم آرام می شود انتظار می رود که قیمت به سمت میانگین باز گردد.

حال که دریافتیم اندیکاتور CCI چگونه محاسبه می شود، قدم بعدی، نحوه استفاده از آن می باشد.

چگونه از اندیکاتور CCI استفاده کنیم؟

سیستم معاملاتی CCI بر اساس اینکه بازار در چه شرایطی است می تواند به سه روش مورد استفاده قرار گیرد. این سه روش به شرح زیر می باشند.

استفاده از اندیکاتور CCI به عنوان نشانگر روند

از CCI می توانید به عنوان شناسایی قدرت یک روند استفاده کنید. زمانیکه روند، یک شتاب قوی را به نمایش می گذارد احتمال زیادی وجود دارد که روند به مسیر خود ادامه دهد.

بنابراین دفعه بعد که می خواهید بدانید قدرت روند بازار چقدر است، کافی است نگاهی به اندیکاتور CCI بیندازید.

زمانیکه از اندیکاتور CCI بعنوان نشانگر روند استفاده می کنید بهتر است که به همراه سایر اندیکاتورهای تشخیص روند مانند میانگین متحرک استفاده کنید. این به شما کمک می کند تا کف ها را در یک رالی صعودی و قله ها را در یک نزول قیمت پیدا کنید. به عبارت دیگر، شما می توانید با استفاده از اندیکاتور CCI، زمان مناسب ورود به بازار را در یک روند بیابید.

نمودار زیر، این موضوع را بصورت تصویری به شما نشان می دهد.

دو خط میانگین متحرک نمایی (EMA) با دوره های 20 کندل و 50 کندل بر روی نمودار قیمت رسم شده است. زمانیکه میانگین متحرک کوتاه مدت (20)، بالاتر از میانگین متحرک بلندمدت (50) باشد، روند، صعودی است.

حال، شما می توانید مشاهده کنید که هر بار CCI در زیر 100- قرار گرفته، روند صعودی دوباره شتاب گرفته است.

زمانیکه اندیکاتور CCI شروع به افزایش می کند و به بالاتر از 100- می آید، روند صعودی نیز ادامه می یابد.  بنابراین یک فرصت مناسب به تریدر فارکس می دهد تا وارد روند شود.

اکثر معامله گران در تلاش هستند تا در قله نمودار یک پوزیشن فروش و در کف نمودار پوزیشن خرید ایجاد کنند. اما شاخص CCI برخلاف این نوع معامله به شما کمک می کند تا بهترین زمان ورود به معامله در میانه یک روند را بیابید.

استفاده از اندیکاتور CCI جهت شناسایی واگرایی ها

مانند دیگر اوسیلاتورها شما می توانید از CCI نیز جهت تشخیص واگرایی ها استفاده کنید.

بطور کلی کف های پایین تر و سقف های بالاتر (یا کف های بالاتر و سقف های پایین تر) بایستی در اندیکاتور CCI نیز منعکس شوند. هنگامیکه در مقایسه کف ها و قله ها بین نمودار قیمت و نمودار CCI اختلاف وجود داشته باشد می توانید از این واگرایی، انتظار اصلاح قیمت را داشته باشید.

وقتی یک واگرایی در CCI رخ می دهد معمولا این واگرایی همراه با کاهش مومنتوم (شتاب قیمت) است. و ما می دانیم که اگر از شتاب قیمت کاسته شود، به احتمال زیاد حرکت قیمت یا آهسته می شود و یا از روند خود باز می گردد.

در نمودار بالا می توانید واگرایی CCI را مشاهده کنید.

در واگرایی اول، قیمت یک قله بالاتر ایجاد کرده است که بطور طبیعی انتظار می رود CCI نیز یک قله بالاتر تشکیل دهد. اما در عوض، ما یک قله پایین تر را در CCI Index مشاهده می کنیم که یک واگرایی منفی (کاهشی) است. بنابراین می توانیم انتظار داشته باشیم که قیمت کاهش یابد.

در واگرایی دوم یک چیز متفاوت را می بینیم.

در اینجا نمودار قیمت یک کف بالاتر را ایجاد کرده است در حالیکه CCI یک کف پایین تر را تشکیل داده است. در اینجا نیز واگرایی رخ داده است و اندیکاتور به ما سیگنال می دهد که قیمت دوباره در حال شتاب گرفتن است. در نمودار بالا این بدان معنی است که نرخ جفت ارز در حال ادامه روند صعودی خودش است.

 استفاده از اندیکاتور CCI جهت شناسایی اشباع خرید و اشباع فروش

زمانیکه بازار در یک محدوده، نوسان می کند می توانید از CCI جهت تشخیص اشباع خرید و فروش استفاده کنید. این روش برای آن دسته از تریدرهایی که بر اساس شکست و یا در یک محدوده (Range)  معامله می کنند کاربرد بیشتری دارد.

بهترین روش برای معامله با سیگنال های اشباع خرید و اشباع فروش با استفاده از اندیکاتور CCI، یافتن یک بازار حنثی یا بدون روند است. هنگامی که نمودار مورد نظر را یافتید، کف ها و سقف ها را در نمودار قیمت جستجو کنید.

سپس هر گاه که قیمت به محدوده بالای نمودار قیمت رسید به CCI توجه کنید. این یعنی اگر به همراه رسیدن قیمت به محدوده قله ها، CCI نیز از 100+ فراتر رفته باشد می توان انتظار کاهش قیمت را داشت.

به طور مشابه اگر قیمت در محدوه کف ها باشد و اندیکاتور CCI زیر 100- قرار داشته باشد، انتظار داریم پس از آن شاهد یک صعود قیمت باشیم.

همچنین در شکست ها می توانید وارد معامله شوید. زمانیکه قیمت، سقف محدوده خنثی را بشکند و CCI از 100+ بالاتر برود می توانید وارد موقعیت معاملاتی خرید شوید. همین طور وقتی نمودار از کف محدوده خنثی پایین تر بیاید، منتظر CCI باشید تا به زیر 100- برسد. سپس می توانید یک پوزیشن فروش ایجاد کنید.

در تصویر زیر مشاهده می کنید که چگونه از اندیکاتور CCI در روندهای خنثی (ساید وی) استفاده می شود.

در نمودار بالا ابتدا حمایت و مقاومت افقی را رسم کرده ایم. سپس توجه می کنیم که آیا اندیکاتور CCI با نمودار قیمت همخوانی دارد یا خیر. در واقع بررسی می کنیم هنگامیکه قیمت در نزدیکی سطوح حمایت و مقاومت است آیا CCI باز می گردد یا همراه با قیمت به راه خود ادامه می دهد.

در تصویر فوق، قیمت خود را به سقف بالا می رساند. اما در همین حال، شتاب کم می شود و اندیکاتور CCI به زیر 100+ می رسد. همچنین یک واگرایی منفی در نمودار و اندیکاتور ایجاد می شود. مجموع این اطلاعات به ما می گوید که بازار به احتمال قوی، نزول خواهد کرد.

در نمودار پایین می توانید ادامه نمودار قبل را ببینید که چه اتفاقی افتاده است.

مشاهده می کنیم که نمودار قیمت، کف کانال افقی را شکسته است. در همین هنگام اندیکاتور cci به زیر 100- نزول کرده و در همان جا مانده است. در نتیجه قیمت نیز به نزول خود ادامه داده است.

بطور کلی استراتژی معاملاتی CCI شامل سه موردی است که در بالا شرح دادیم. شما می توانید با توجه به نحوه حرکت بازار، یکی از روش های متناسب را برای معاملات خود در بازار فارکس بکار بگیرید.

نتیجه گیری

اندیکاتور CCI یک ابزار قدرتمند است که معامله گران فارکس می توانند از آن بعنوان بخشی از تحلیل تکنیکی خود استفاده کنند.

در حالیکه شاخص CCI شباهت زیادی به دیگر اوسیلاتورها دارد اما دارای یک وجه تمایز است. مومنتوم (شتاب قیمت) در این اندیکاتور بر اساس Typical price محاسبه می شود که میانگینی از بالاترین، پایین ترین و آخرین قیمت کندل استیک می باشد.

در سایر اوسیلاتورها مانند RSI معمولا فقط آخرین قیمت، مد نظر گرفته می شود و این وجه تمایز اندیکاتور CCI است.

داشتن درک صحیحی از نحوه بکار گیری استراتژی معاملاتی CCI، از چند جنبه مختلف به تریدرها کمک می کند. با توجه به نحوه محاسبه  CCI شما نیازی ندارید تا نمودار قیمت را با اندیکاتورهای مختلف، شلوغ کنید.

توجه داشته باشید که تنها بخشی از موفقیت در بازار فارکس ناشی از سیستم معاملاتی شماست. سیستم معاملاتی CCI نیز از این قاعده مستثنی نیست. سایر فاکتورهایی که باسیتی در نظر داشته باشید شامل مدیریت ریسک و روانشناسی بازار است.