در میان کالاهایی که میتوانید آنها را در بازارهای سی اف دی (CFD) و سهام معامله کنید، کالاهای کشاورزی و مواد غذایی اساسی مانند کاکائو را میبینیم. مانند سرمایه گذاری در سایر کالاها داشتن دانش خاص از این دارایی، بازار آن و به ویژه نحوه تجزیه و تحلیل قیمت آن بسیار مهم است. این همان چیزی است که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت. در ادامه در مورد کاکائو و عوامل موثر بر قیمت آن نیز می خوانید.
کاکائو چیست و چه کاربردهایی دارد؟
کاکائو یک محصول غذایی و همچنین کالایی است که در بازارهای سهام معامله می شود. این در واقع یک کالای کشاورزی است و یکی از پرمعامله ترین کالاهای غذایی در سراسر جهان به حساب می آید.
دانه های کاکائو از درختان کاکائو به دست می آیند و در صنایع غذایی در سراسر جهان به روش های مختلفی استفاده می شوند. دانه های کاکائو را پس از آسیاب کردن برای تولید شکلات استفاده می کنند. اما سایر محصولات مانند لیکورهای خاص، رب، کره، کیک و البته پودر کاکائو از کاکائو تولید می شوند.
در حال حاضر کاکائو به عنوان یکی از پرمعامله ترین کالاها در سراسر جهان جایگاه سوم را دارد.
به طور دقیق تر، کاکائو در اینجا پودری است که پس از آسیاب کردن دانه های کاکائو از میوه درخت کاکائو به دست می آید. برای درک بهتر این بازار میتوانیم صنعت کاکائو را به چند بخش مجزا به شرح زیر تقسیم کنیم:
1- بخش اول مربوط به عملیات کاشت کاکائو و همچنین برداشت دانه های کاکائو و فرآیند خشک کردن آنها است. اساساً فقط کشورهای در حال توسعه هستند که مسئولیت این صنعت اولیه را بر عهده دارند.
2- سپس فاز ثانویه را داریم که نشان دهنده تبدیل دانه های خام کاکائو به چربی یا توده کاکائو است که محصول نیمه نهایی مورد استفاده در صنعت شکلات است. این روش شامل فرآیندهای خاصی از جمله تمیز کردن، خشک کردن، برشته کردن، پوسته کردن و آسیاب کردن دانه ها می شود. گاهی اوقات این رویه ها مستقیماً در محل تولید انجام می شود اما بیشتر توسط شرکت های چند ملیتی غربی انجام می شوند.
3- سپس بخش آخر مربوط به تولید شکلات و سایر محصولات مشتق شده است که در نهایت بین مصرف کنندگان نهایی توزیع می شود. البته فعالیت های دوم و سوم اغلب در کشورهای مصرف کننده و توسعه یافته انجام می شود.
در بین این مراحل، صنعت حمل و نقل و به ویژه حمل و نقل دریایی که عمدتاً برای حمل کاکائو استفاده می شود، ضروری است.
قبل از سرمایه گذاری و معامله کاکائو چه چیزهایی را باید بدانیم؟
همانطور که احتمالا متوجه شدهاید، بازار کاکائو یک بازار بینالمللی است که مانند اغلب کالاهای عرضهشده در بازارهای مالی، قیمت گذاری می شود و عمل میکند.
تولید کاکائو عمدتا در آفریقا و به طور دقیق تر در ساحل عاج و غنا تولید می شود. این دو کشور بیش از 60 درصد از تولید جهانی کاکائو را به خود اختصاص داده اند. این میزان در واقع بیش از 4 میلیارد تن در سال است. سایر کشورهای آفریقایی و برخی از کشورهای آمریکای جنوبی و اندونزی نیز کاکائو تولید می کنند. ما همچنین می دانیم که بیش از 80 درصد از تولید کاکائو در سراسر جهان از مزارع خانوادگی است که به طور کلی مساحتی کمتر از 10 هکتار دارند.
اما در مورد بخش پایانی این صنعت که مربوط به فرآوری و مصرف کاکائو است بیشتر در اروپا و قاره آمریکا اتفاق می افتد. بخش بزرگی از بازار جهانی محصول نهایی کاکائو توسط چند شرکت چند ملیتی غربی کنترل می شود.
همچنین باید به خاطر داشت که بازار جهانی به شدت تحت تأثیر بازارهای مالی است. زیرا قیمت معاملات فیزیکی و قراردادهای فیوچرز کاکائو توسط بازارهای سهام لندن و نیویورک تعیین میشوند.
کاکائو چگونه در بورس عرضه و معامله می شود؟
تجارت کاکائو مانند سایر معاملات محصولات کشاورزی در بازارهای فرابورس و برخی بازارهای سازمان یافته بورس انجام می شود.
این بازارها به ویژه بازار سهام NYMEX یا بورس کالای نیویورک هستند که از سال 2008 تحت مالکیت بورس کالای شیکاگو و یا بورس بینالمللی فیوچرز و آپشن لندن (LIFFE) قرار گرفته اند.
بنابراین کاکائو در قالب قراردادهایی در بازار معامله می شود. در NYMEX اندازه یک قرارداد استاندارد 10 تن است. در بازار بورس، قیمت یک تن کاکائو به دلار آمریکا و با تیک سایز (حداقل نوسان) 1 دلار اعلام می شود.
تجارت کاکائو را می توان از طریق قراردادهای آتی، اختیار معامله یا در پلتفرم های CFD فارکس معامله کرد.
البته این عرضه و تقاضای کاکائو است که قیمت این کالای کشاورزی را تعیین می کند. این دو عامل، تغییرات عمده در روند بلندمدت قیمت هر دارایی را تعیین می کنند. بنابراین تقاضای قوی و عرضه کم ،منجر به افزایش قیمت کاکائو می شود و برعکس، تقاضای ضعیف تر و عرضه بیشتر به طور معمول باعث کاهش قیمت این کالا می شود.
چگونه در کاکائو سرمایه گذاری و معامله کنیم؟
کاکائو یک کالای کشاورزی است که عمدتاً در کشورهای غرب آفریقا، آمریکای جنوبی و آسیا کشت می شود. از این ماده اولیه برای تولید شکلات، لوازم آرایشی و سایر محصولات استفاده می شود.
قراردادهای آتی کاکائو به سرمایه گذاران اجازه می دهد تا قیمت آتی کاکائو را پیش بینی کنند. این قراردادها در بازارهای کالایی در سراسر جهان مانند NYMEX در نیویورک یا ICE Futures اروپا در لندن معامله می شوند. قراردادهای آتی دارای تاریخ انقضای مشخصی هستند که در آن سرمایه گذاران باید مقدار توافق شده کاکائو را به قیمت توافق شده، خریداری کنند یا بفروشند. قراردادهای آتی می تواند یک سرمایه گذاری مخاطره آمیز باشد و نیاز به دانش عمیق بازار دارد.
صندوق های ETF مرتبط با کاکائو گزینه ساده تری را برای سرمایه گذارانی که مایل به سرمایه گذاری در کاکائو هستند ارائه می دهد. این ETF ها به سرمایه گذاران اجازه می دهد تا سهمی از سبد سهام شرکت های فعال در صنعت کاکائو یا یک صندوق آتی کاکائو را خریداری کنند. واحدهای این صندوق ها را می توان مانند سهام در بورس ها خرید و فروش کرد.
سرمایهگذاران همچنین میتوانند سهام شرکتهای درگیر در صنعت کاکائو مانند تولیدکنندگان، فرآوری کنندگان یا توزیعکنندگان را خریداری کنند. مهم است که قبل از سرمایه گذاری در سهام یک شرکت، از نحوه کسب و کار و سلامت مالی و خطرات احتمالی آن شرکت اطلاع کسب کرده باشید.
CFD های کاکائو گزینه دیگری برای سرمایه گذارانی است که می خواهند از نوسانات قیمت کاکائو کسب سود کنند. CFD ها ابزارهای مالی هستند که به شما امکان می دهند در بازارهای مالی معامله کنید. CFD های کاکائو توسط بسیاری از بروکرهای آنلاین فارکس ارائه می شوند. اما توجه به این نکته مهم است که بازار CFD یک سرمایه گذاری پر ریسک است و نیاز به دانش کامل از بازار دارند. برای شروع یادگیری می توانید پست آموزش فارکس را مطالعه کنید.
کاکائو (Cocoa) معمولا با نماد CC در پلتفرم های معاملاتی فارکس قابل معامله است. برای ترید کاکائو می توانید در بروکر آلپاری یا بروکر IFC افتتاح حساب کرده و معامله را شروع کنید.
در نهایت، تجارت ارز راه دیگری برای سفته بازی در مورد کاکائو است. زیرا این کالا اغلب با دلار آمریکا معامله می شود. سرمایه گذاران می توانند جفت ارزهایی مانند دلار آمریکا و فرانک سوئیس را که با ارزش کاکائو مرتبط هستند، خریداری کنند یا بفروشند. تجارت ارز نیز یک سرمایه گذاری پرخطر است و نیاز به شناخت کامل از بازار دارد.
روند تاریخی قیمت کاکائو چگونه است؟
قیمت کاکائو در 100 سال گذشته بسیار نوسانی بوده است. در اینجا به چند مورد آن اشاره می کنیم:
اوایل قرن بیستم:
- قیمت کاکائو نسبتا ثابت بود و روند صعودی ملایمی داشت.
- جنگ جهانی اول باعث افزایش قیمت ها شد اما به دنبال آن در دهه 1920 قیمت ها کاهشی شد.
رکود شدید:
- قیمت کاکائو به شدت کاهش یافت و در سال 1932 به پایین ترین سطح خود رسید.
جنگ جهانی دوم:
- قیمت کاکائو به دلیل افزایش تقاضا برای شکلات افزایش یافت.
دوران پس از جنگ:
- قیمت کاکائو یک دوره رشد را تجربه کرد که در سال 1977 به اوج خود رسید.
- پایان قراردادهای بین المللی کاکائو منجر به کاهش قیمت ها در دهه 1980 شد.
دهه 1990 و 2000:
- قیمت کاکائو در سال های 1995 و 2008 به اوج خود رسید.
- بحران مالی 2008 منجر به کاهش قیمت ها و به دنبال آن بهبود در دهه 2010 شد.
دهه 2020:
- همه گیری کووید-19 بازارهای کاکائو را مختل کرد و باعث نوسان قیمت شد.
- جنگ در اوکراین منجر به افزایش قیمت کاکائو در سال 2022 شد.
- قیمت کاکائو در چند ماهه اول 2024 نسبت به اوایل سال بیش از 3 برابر شد و به اوج تاریخی خود رسید. دلایل آنرا در ادامه توضیح خواهیم داد.
در زیر، خلاصه ای از روند قیمت کاکائو را از سال 2014 تا 2023 مشاهده می کنید.
عوامل تاثیرگذار بر قیمت کاکائو چیست؟
بازار کاکائو مانند بازار سایر کالاها عمل می کند. با این حال، همه کالاها به یک شکل حرکت نمی کنند و کاکائو دارای برخی ویژگی منحصر به فرد است که آن را مستقل می کند. در زیر برخی از عوامل کلیدی آورده شده است.
- تقاضای جهانی برای شکلات: رشد تقاضا برای شکلات به معنای افزایش تقاضا برای کاکائو است. با افزایش فروش شکلات، قیمت کاکائو همراه با کمبود عرضه در کشورهای آفریقایی که کاکائو تولید می کنند و مستعد آشفتگی سیاسی هستند (مانند غنا) افزایش می یابد.
- آب و هوا: تغییرات آب و هوای جهانی به رشد و برداشت دانه کاکائو تاثیر می گذارد. آب و هوای شدید می تواند بر عملکرد محصول تأثیر منفی بگذارد و به نوبه خود بر قیمت کاکائو تأثیر بگذارد. اگر کشاورزان نتوانند تقاضای جهانی کاکائو را تامین کنند، عرضه کلی کاهش می یابد و باعث افزایش قیمت کاکائو می شود. (درباره فیوچرز آب و هوا بخوانید)
- زیر ساخت: بزرگترین تولیدکنندگان کاکائو در جهان کمترین زیرساخت های موجود را در جهان دارند. کشورهای آفریقایی که از نظر اقتصادی کمتر توسعه یافته اند، منابع اصلی تولید کاکائو هستند و قادر به مقابله با چالش های جاری نیستند. به عنوان مثال، باران غیرمنتظره در ساحل عاج که یک گلوگاه تولید است که میتواند فرآیند برداشت کاکائو را گرانتر کند و قیمت کالا را بالا ببرد.
- ذائقه مصرف کننده: یک گرایش مداوم به شکلات تلخ به عنوان یک خوراکی که برای سلامتی مفید است، وجود دارد. تولید شکلات تلخ نسبت به سایر شکلات ها به بیشترین میزان کاکائو نیاز دارد و بنابراین تقاضا برای کاکائو را افزایش می دهد. با افزایش تقاضا برای کاکائو، بازده سرمایه گذاری های انجام شده در بازار کاکائو نیز افزایش می یابد.
- عرضه و تقاضا: مانند همه بازارها، بزرگترین محرک قیمت کاکائو اصل عرضه و تقاضا است. عوامل زیادی بر عرضه و تقاضای کاکائو تأثیر میگذارند، از جمله سطوح تولید، مصرف و رویدادهای ژئوپلیتیک.
- بورس ها: کاکائو در چندین بازار بورس معامله می شود که خریداران و فروشندگان در آن معامله می کنند. قیمت کاکائو ممکن است بین بورس های مختلف اندکی متفاوت باشد. مبادلات اصلی کاکائو عبارتند از: بورس کالای نیویورک (NYMEX) و بورس بین قاره ای (ICE).
- هجینگ: بازار کاکائو اغلب برای اهداف پوشش ریسک استفاده می شود. تولیدکنندگان کاکائو ممکن است از قراردادهای آتی برای محافظت در برابر نوسانات قیمتی آینده استفاده کنند تا نتیجه عملکردهای تجاری آنها با ثبات باشد.
- سفته بازان و سرمایه گذاران: سرمایه گذاران خرد و معامله گران می توانند بر قیمت کاکائو تأثیر بگذارند. این امر به ویژه در مورد حرکات کوتاه مدت، جایی که سفته بازان نقدینگی را در بازار فراهم می کنند و بر پویایی قیمت ها در کوتاه مدت تأثیر می گذارد، صادق است.
- ارزش پوند انگلیس: افزایش ارزش پوند انگلستان می تواند قیمت کاکائو را در برخی مناطق کاهش دهد.
دلایل افزایش شدید قیمت کاکائو در سال 2024
قیمت کاکائو در چند ماه اول 2024 سر به فلک کشید و در اواخر آوریل 2024 به بالاترین حد تاریخی خود به بیش از 12،200 دلار در هر تن رسید. این یعنی قیمت نسبت به اوایل سال 2024 در حدود 3 برابر شده است. چه چیزی باعث این افزایش بیسابقه شده است؟
افزایش قیمت کاکائو بیشتر به دلیل کمبود عرضه جهانی کاکائو است. خشکسالی ناشی از تغییرات آب و هوایی، محصولات کشاورزی غرب آفریقا را که حدود 80 درصد از تولید کاکائو در جهان را تشکیل می دهد، ویران کرده است.
همچنین مسائل ساختاری ریشه ای از جمله سرمایه گذاری کم در مزارع کاکائو وجود دارد. امروزه، این محصول هنوز عمدتاً توسط کشاورزان خرد کشت میشود که بسیاری از آنها برای کسب درآمد تلاش میکنند و ابزاری برای سرمایهگذاری مجدد در زمین خود ندارند که به مرور زمان باعث کاهش بازدهی میشود.
کاکائو بازاری است که در آن پرورشدهنده، یک کالای با ارزش بسیار بالا تولید میکند اما از زنجیره ارزش واقعی، سهم بسیار کمی دریافت میکند. در نتیجه، نرخ کاشت مجدد، بسیار پایین است و درختان کاکائو در حال پیر شدن هستند.
البته شرایط ژئوپلتیکی و نا امنی در دریای سرخ ممکن است بر حمل و نقل و توزیع این کالا بی تاثیر نبوده باشد. زیرا این کالا عمدتا از طریق دریا حمل می شود.
سفته بازی سرمایه گذاران با سایر عوامل ترکیب شده و باعث افزایش بیشتر قیمت ها شده است.
مصرف کنندگان با افزایش شدید قیمت، کالاهای دیگر را جانشین شکلات کرده اند و برندهای شکلات نیز فروش خود را از دست داده اند.
سخن پایانی
سرمایه گذاری در کاکائو فرصتی را برای تنوع بخشیدن و رشد پرتفوی ارائه می دهد. کاکائو بهعنوان ذخیرهکننده ارزش و یک محافظ در برابر تورم، مزایای بالقوهای دارد. اما قبل از سرمایهگذاری و معامله، ارزیابی ریسکهایی مانند نوسانات قیمت و عدم اطمینان بازار ضروری است.
یکی از مزایای کلیدی صنعت کاکائو، راه های مختلفی است که می توانید در آن سرمایه گذاری و مشارکت کنید. ابزار سرمایه گذاری برای انواع سرمایه گذاران وجود دارد. بدین ترتیب، از سهام کاکائو و ETF برای سرمایه گذاران بلندمدت گرفته تا معاملات آتی کاکائو و CFD برای معامله گران کوتاه مدت در دسترس است.