سهام عدالت چیست؟
سهام عدالت از سال 1385 بعنوان طرحی برای برقراری عدالت اجتماعی به مرحله اجرا رسید. در این طرح به 6 دهک پایین جامعه تعداد مشخصی سهام توسط دولت واگذار گردید.
توجه داشته باشید که این واگذاری سهام به اقشار جامعه بصورت یکسان نبوده است. بسته به اینکه شخص مشمول در کدام دهک درآمدی قرار دارد و یا تعداد اعضای خانواده وی چند نفر است تخصیص یافته است.
سهام عدالت به چه کسانی تعلق دارد؟
سهام عدالت به بیش از 49 میلیون نفر تخصیص یافته است. همه این افراد تا پایان اسفند ماه 1394 نسبت به ثبت نام سهام عدالت اقدام کرده اند. در حال حاضر ثبت نام جدید برای دریافت سهام عدالت وجود ندارد. اما چگونه می توانیم بدانیم که آیا سهام عدالت به ما تخصیص یافته است یا خیر؟
برای این منظور کافی است به وبسایت اینترنتی samanese.ir/start مراجعه کنید. پس از قبول شرایط و کلیک بر روی گزینه “ادامه” وارد صفحه جدید شوید.
در صفحه جدید کد ملی خود را وارد کنید.


در صورتیکه سهام عدالت به شما تخصیص نیافته باشد پیامی شبیه به تصویر زیر دریافت خواهید کرد.

همان طور که قبلا نیز اشاره شد اگر سهام عدالت به شما تعلق نگرفته باشد هیچگونه ثبت نام جدیدی برای دریافت سهام عدالت وجود ندارد.
اما در صورتیکه سهام عدالت به شما تخصیص یافته باشد، پس از تایید چند گزینه، وارد صفحه جدیدی بصورت شکل زیر می شوید.

شما می توانید در این صفحه از طریق گزینه اول “مشاهده صورت وضعیت دارایی سهام”، میزان سهام تخصیص یافته به خودتان را مشاهده کنید. توجه داشته باشید که ارزش سهام درج شده در این بخش مربوط به زمان تخصیص (1385) می باشد. بنابراین ممکن است ارزش روز آن بیش از 10 برابر رقم مشاهده شده در سامانه باشد.
چگونه سهام عدالت خود را آزاد کنیم؟
جهت آزاد سازی سهام عدالت همانند تصویر بالا در قسمت “آزاد سازی سهام عدالت” بر روی گزینه “انتخاب طرح آزاد سازی” کلیک کنید. بدین ترتیب یک صفحه جدید باز می شود و با تایید آن وارد صفحه ای به شکل زیر می شوید.

در اینجا شما دو روش جهت آزاد سازی سهام عدالت پیش رو دارید.
1- روش غیر مستقیم
2- روش مستقیم
مسئله مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که شما تنها یک بار می توانید انتخاب کنید که به چه روشی می خواهید سهام عدالت را داشته باشید. در ادامه این دو روش را شرح می دهیم.
آزاد سازی سهام عدالت به روش غیر مستقیم
در روش غیر مستقیم، شما به صندوق های سرمایه گذاری استانی وکالت می دهید تا از طرف شما سهامتان را مدیریت کنند. بدین ترتیب، مدیریت دارایی خود را به صندوق می سپارید. بنابراین صندوق می تواند از طرف شما سهام را جابجا، نگهداری و یا بفروش برساند.
توجه داشته باشید که قسمتی از سهام عدالت جزء سهام شرکتهای بورسی هستند و قیمتها در بازار بورس دائما در نوسانند. بنابراین در صورت ریزش قیمتها، ممکن است امکان فروش آنها برای شما مقدور نباشد.
آزاد سازی سهام عدالت به روش مستقیم
اگر روش مستقیم را برای آزاد سازی سهام عدالت انتخاب کنید، می توانید مستقیما دارایی های خود را مدیریت کرده و هر زمان که تمایل به فروش آن داشتید آنها را در بازار بورس به قیمت روز بفروش برسانید. همچنین ممکن است تمایل به نگهداری سهام و دریافت سود نقدی سالیانه داشته باشید.
بدین منظور بایستی شما دارای کد بورسی باشید. شما می توانید قبل یا بعد از مشخص کردن روش آزاد سازی به روش مستقیم، نسبت به دریافت کد بورسی خود اقدام کنید.
دولت برای آزاد سازی سهام عدالت، مهلت یکماه به مشمولان داده است تا نسبت به آزادسازی سهام خود اقدام کنند. بنابراین بهتر است ابتدا سهام خود را در سامانه سهام عدالت، آزاد کنید و در زمان مناسب نسبت به اخذ کد بورسی اقدام نمایید.
در ادامه، نحوه دریافت کد بورسی برای افرادی که قصد دارند از روش مستقیم استفاده کنند شرح می دهیم.
چگونه کد بورسی خود را دریافت کنیم؟
روند کلی دریافت کد بورسی به این صورت است:
1- اطلاعات خود را در سامانه ای تحت عنوان سامانه سجام ثبت می کنید.
2- اطلاعات خود را نزد یک کارگزار بورس ثبت کنید تا بتوانید معاملات خود را از طریق آن انجام دهید.
3- جهت احراز هویت به دفاتر پیشخوان دولت مراجعه کنید.
یک روش ساده تر جهت دریافت کد بورسی وجود دارد.
برخی کارگزاران بورس مانند کارگزاری آگاه این امکان را فراهم آورده اند که شما تنها یکبار اطلاعات خود را بصورت آنلاین ثبت کنید و سپس به دفاتر پیشخوان دولت مراجعه کنید. بدین ترتیب زمانیکه اطلاعات خود را در وبسایت کارگزاری آگاه ثبت می کنید همه اطلاعات بصورت خودکار در سامانه سجام نیز ثبت می گردد و نیازی به وارد کردن مجدد آن اطلاعات در سجام نیست.
جهت دریافت کد بورسی از طریق کارگزاری آگاه:
1- بر روی دریافت کد بورسی کلیک کنید.
2- اطلاعات هویتی،سکونتی و بانکی خود را وارد کنید.
به منظور بدست آوردن اطلاعات حساب بانکی خود مانند شماره شبا و کد شعبه می توانید به وبسایت بانک خود مراجعه کنید.
پس از اتمام کار بر اساس اطلاعات سکونتی که شما وارد سیستم کرده اید دفاتر پیشخوانی که مجوز احراز هویت دارند به شما نمایش داده می شود. با کلیک بر روی گزینه تایید یک کد پیگیری 10 رقمی به شماره همراه شما ارسال می گردد.
با توجه به حجم عظیم متقاضیان دریافت کد بورسی ممکن است سامانه سجام کد پیگیری را برای شما ارسال نکند. تا زمانیکه که کد پیگیری را دریافت نکرده باشید امکان احراز هویت وجود ندارد.
با بهمراه داشتن این کد پیگیری و اصل شناسنامه و کارت ملی می توانید به یکی از مراکز احراز هویت مراجعه کنید.
پس از احراز هویت، کد بورسی شما فعال می گردد و می توانید مراحل آزاد سازی سهام عدالت را تکمیل کنید.
همچنین اگر تمایل به خرید و فروش سهام بصورت آنلاین دارید بایستی چند سوال بورسی را پاسخ دهید و به دفتر پیشخوان ارائه کنید. سوال و جواب های مربوط به کارگزاری آگاه را می توانید در اینجا مشاهده کنید.
طبق برنامه ای که دولت دارد ممکن است پس از گذشت دو ماه بعد از آزاد سازی سهام عدالت، دارایی ها(سهام) خود را در کد معاملاتی مشاهده کنید.