محدودیت های معامله گران برخط بورس تهران

بازارها را از سه منظر کارایی می توان مورد توجه قرار داد:

1- کارایی اطلاعاتی: هر چه اطلاعات بازار بروزتر و به هنگام تر باشد کارایی اطلاعاتی بالاتر خواهد بود. برای مثال بدست آوردن اطلاعات فصل قبل یک شرکت برای سرمایه گذاری امروز بی فایده است. همچنین زمانیکه اطلاعات همزمان به دست همه فعالان بازار برسد می توان گفت بازار کارایی اطلاعات بالایی دارد. برای مثال اگر عده ای از سرمایه گذاران زودتر از سایرین به اطلاعات بازار دست پیدا کنند معاملاتشان موجب می شود تاثیر اطلاعات قبل از انتشار عمومی بر قیمت ها لحاظ شود.

2- کارایی تخصیصی: بازاری از نظر تخصیصی کارا محسوب می شود که جریان سرمایه به سمت صنایعی باشد که بیشترین بازدهی را دارند.

3- کارایی عملیاتی: بازاری از نظر عملیاتی کاراست که در آن یک سرمایه گذار با کمترین محدودیت و هزینه بتواند وارد بازار شود، معامله کند و از بازار خارج شود. بنابراین هر چه قوانین، معامله گران را محدودتر کند کارایی عملیاتی پایین تر خواهد بود.

در زیر محدودیت‌های موضوع ماده 10 “دستورالعمل اجرایی معاملات بر خط اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران” آورده شده است که مطمئنا کارایی عملیاتی بازار را ضعیف تر می کند. برخی از نتایج این قوانین، خروج تعداد بیشتری از سرمایه گذاران بازار، نقدشوندگی کمتر و استفاده کمتر از معاملات آنلاین می باشد که هر کدام از آنها منجر به بروز دیگر مشکلات و کمتر شدن کارایی های اطلاعاتی و تخصیصی نیز می شود. این محدودیت ها در زیر آورده شده اند:

• فهرست مطالب پنهان

  1 محدودیت در نوع سفارشات:

  2 محدودیت در حجم سفارش :

  3 محدودیت در عرضه‌های خاص :

  4 محدودیت ‌های قیمتی سفارش :

  محدودیت در نوع سفارشات:

سفارشات مجاز برای مشتریان بر خط، از لحاظ قیمتی سفارش Limit از لحاظ زمانی بدون محدودیت (شامل Day، Date و … ,Open) می‌باشد.

• محدودیت در حجم سفارش :

در حال حاضر محدودیتی جهت حجم سفارش علاوه بر محدودیت های عادی هسته معاملات وجود ندارد.

• محدودیت در زمان معاملات :

الف – ساعت ورود سفارش از ابتدای زمان مجاز ورود سفارشات در سامانه معاملاتی لغایت ساعت 12:00 می‌باشد.

ب- سفارشات با اعتبار روزانه (DAY) مشتریان برخط باید بلافاصله پس از اتمام ساعت معاملات (ساعت 12:00) توسط سیستم نرم افزاری برخط، حذف گردد.

• محدودیت در عرضه‌های خاص :

الف – مشتریان معاملات بر خط در زمان حراج نمادهای بازگشایی شده امکان ورود سفارش با رعایت محدودیت‌های قیمتی سفارش را دارند.

ب – بورس یا فرابورس باید سهمیه مجزایی را برای هر مشتری معاملات بر خط در کلیه عرضه‌های اولیه تعیین نمایند. مشتریان معاملات بر خط می‌توانند با رعایت محدودیت حجم معاملۀ مشتری برخط به میزان سهمیه تعیین شده، در عرضه‌های اولیه اقدام به خرید نمایند.

ج – مشتریان برخط حق رقابت و انجام معامله عمده را ندارند.

• محدودیت ‌های قیمتی سفارش :

الف – درصد تفاوت مجاز قیمت سفارش با دامنه مظنه بازار صرفاً درخصوص ورود سفارش در زمان حراج بازگشایی و عرضه اولیه به شرح زیر اعمال می‌گردد :

• قیمت سفارش خرید مشتری معاملات برخط نمی‌تواند بیشتر از بهترین مظنه خرید بازار باشد.
• قیمت سفارش فروش مشتری معاملات برخط نمی‌تواند کمتر از بهترین مظنه فروش بازار باشد.
• درصورتی‌که سفارش خرید یا فروشی در زمان ورود سفارش مشتری وجود نداشته باشد، محدودیت مذکور اعمال نمی شود.

ب – درصد تفاوت مجاز قیمت سفارش با آخرین قیمت معامله:

• درصورتی‌که ارزش سفارش وارده کوچکتر یا مساوی یک میلیون ریال باشد، تفاوت قیمت سفارش خرید یا فروش با آخرین قیمت معامله حداکثر دو درصد می‌تواند باشد. این محدودیت بین ساعت 9:00 الی 12:00 اعمال می‌گردد.
• درصورتی‌که معامله‌ای در روز جاری انجام نشده باشد، مبنای قیمت آخرین معامله، قیمت پایانی روز قبل است.