نسبت قیمت به درآمد توسط تحلیلگران و سرمایه گذاران جهت ارزیابی های نسبی در بازار استفاده می شود. این نسبت در مقایسه یک شرکت با شرکت دیگر یا با صنعتی که آن شرکت فعالیت می کند و یا با “پی بر ای” خود شرکت در زمان های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.
نحوه محاسبه نسبت قیمت به درآمد(P/E)
نسبت قیمت به درآمد همان طور که از نامش پیداست از تقسیم قیمت جاری هر سهم به سود هر سهم(EPS) بدست می آید. قیمت جاری هر سهم مشخص است و هر روز در حال تغییر است. بنابراین، نسبت قیمت به درآمد نیز متناسب با تغییرات قیمت، دائما تغییر می کند. اما در مخرج کسر که سود هر سهم قرار دارد می تواند رقم های متفاوتی قرار بگیرد.
برخی از تحلیلگران در مخرج کسر، یک میانگین از سود هر سهم در چند دوره قبلی را قرار می دهند. اما در بورس تهران برای محاسبه نسبت P/E، در مخرج کسر سود پیش بینی شده هر سهم برای سال مالی در نظر گرفته می شود. یعنی قیمت هر سهم تقسیم بر سود پیش پینی شده هر سهم. از نظر تئوری این بهترین محاسبه نسبت قیمت به درآمد است. چرا که این نسبت نشان می دهد سرمایه گذار به ازای یک واحد سود چند واحد سرمایه گذاری کرده است. بنابراین در شرایطی که یک شرکت زیان ده است این نسبت نمی تواند معنی چندانی داشته باشد. نسبت های P/E در سایت رسمی tsetmc.com برای هر سهم محاسبه گردیده و نمایش داده می شود. البته باید در نظر گرفت که سود هر سهم پیش بینی شده، ممکن است با سود واقعی هر سهم متفاوت باشد و این از معایب محاسبه نسبت پی بر ای به این روش است.
عوامل تاثیر گذار بر نسبت قیمت به درآمد(P/E)
فارغ از اینکه نسبت قیمت به درآمد به چه صورتی محاسبه می شود مواردی وجود دارد که بر این نسبت تاثیر می گذارند. یکی از این موارد میزان تقسیم سود است. هر چه شرکتی سود نقدی بیشتری پرداخت کند نسبت پی بر ای پایین تری خواهد داشت. همین طور اگر سود شرکتی دارای رشد زیادی باشد این نسبت نیز بالا خواهد بود. فاکتور اثر گذار دیگر، نرخ بهره بدون ریسک مانند نرخ سپرده بانکی است. نرخ بهره بدون ریسک رابطه عکسی با P/E بازار سهام دارد. باید در نظر داشت که نسبت پی به ای از صنعتی به صنعت دیگر می تواند بسیار متفاوت باشد. از سوی دیگر سود هر سهم، تحت تاثیر روش ها و برآوردهای حسابداری است. بنابراین نسبت پی به ای نیز تحت تاثیر این فاکتور قرار می گیرد. همچنین در شرایط تورمی معمولا نسبت قیمت به درآمد پایین تر از واقعیت محاسبه می شود.
کدام P/E بهتر است؟
گرچه نسبت قیمت به درآمد به تنهایی جهت تصمیم گیری سرمایه گذاری استفاده نمی شود ولی به طور کلی سرمایه گذارانی که به تقسیم سود علاقمندند، به سهام با پی به ای پایین گرایش دارند و بالعکس سرمایه گذارانی که به دنبال کسب سود از نوسان قیمت هستند سهام با پی به ای بالا را ترجیح می دهند. همچنین باید در نظر داشت که هر چه نسبت قیمت به درآمد یک سهم بیشتر باشد ریسک سهم نیز بالاتر و قیمت دستخوش نوسانات شدیدتری است.
