کارتل چیست؟
کارتل زمانی است که دو یا چند کسب و کار توافق می کنند که دیگر با یکدیگر رقابت نکنند. این توافق می تواند اشکال مختلفی از جمله تثبیت قیمت، تقسیم سهم بازار، تقلب در مناقصه یا محدود کردن تولید کالا و خدمات داشته باشد. اینها مواردی هستند که شرکت ها را برای ایجاد کارتل وسوسه می کنند.
کارتل می تواند منجر به قیمت های بالاتر و کاهش انتخاب و کیفیت برای مصرف کنندگان شود. بر اساس قانون تجارت برخی کشورها، کسب و کارها و افراد در صورتی که بخشی از یک کارتل بوده یا تلاش کرده اند که بخشی از یک کارتل باشند، می توانند با مجازات های زیادی روبرو شوند.
انواع کارتل
تثبیت قیمت
تثبیت قیمت زمانی است که اعضای یک کارتل برای اجتناب از رقابت با یکدیگر در مورد قیمت های فروش با هم توافق می کنند. تثبیت قیمت به توافقات بین رقبا که قیمت خاصی را برای کالاها یا خدمات تعیین میکنند محدود نمیشود. بلکه می تواند شامل تعیین بخشی از قیمت یا تعیین قیمت بر اساس یک فرمول توافق شده باشد.
تقلب در مناقصه
تقلب در مناقصه یا مناقصه تبانی شده، زمانی اتفاق می افتد که بین برخی یا همه پیشنهاد دهندگان در مورد اینکه چه کسی باید برنده یک مناقصه باشد توافق کرده اند. این ممکن است از طریق عدم ارائه پیشنهاد بهتر برای حمایت از برنده پیشنهادی در مناقصه باشد یا ممکن است مناقصهگران در مورد قیمتهایی که هر یک از آنها ارائه خواهند داد به توافق رسیده باشند. چنین توافقی از رقابت باز و مؤثر جلوگیری می کند و به این معناست که برگزار کنندگان مناقصه بعید است که بهترین ارزش پولی را برای تجارت، مشتریان و در برخی موارد، مالیات دهندگان دست یابند.
تقسیم سهم بازار
تقسیم سهم بازار، زمانی اتفاق میافتد که اعضای کارتل با هم تبانی میکنند تا بازارها را جدا کنند و برای مشتریان مشابه رقابت نکنند. این می تواند در رابطه با فروش یک محصول خاص، یک منطقه جغرافیایی یا نوع خاصی از مشتری باشد.
محدود کردن تولید و فروش
محدود کردن تولید وفروش، زمانی است که دو یا چند خریدار یا فروشنده رقیب بعنوان یک کارتل توافق میکنند که از کالاها یا خدماتی که میخرند یا میفروشند، جلوگیری یا محدود کنند.
نمونه از کارتل بین المللی
نمونه بارز از یک کارتل در سطح بین المللی، کشورهای صادر کننده نفت یا اوپک می باشد.
درباره اوپک بیشتر بخوانید.
تفاوت کارتل و تراست چیست؟
تراست، نوع دیگری از توافق بین چند شرکت است. با این حال تفاوت هایی با کارتل دارد.
در کارتل شرکتهای عضو برای خودشان تصمیم می گیرند و اعضای کارتل با هم هماهنگ می شوند. بدین ترتیب شرکت ها در امور داخلی خود مستقل هستند و هر زمان که بخواهند می توانند از کارتل خارج شوند. اما در تراست، یک هیئت مدیره تصمیم می گیرد و اعضا باید آن تصمیمات را اجرا کنند.
سخن آخر
چیزی که واضح است فعالیت شرکتها بصورت کارتل و تراست برای مصرف کننده و جامعه مضر است. بلکه تنها برای شرکت های عضو، سودآور است.
یکی از علت های مهم که دائما کیفیت و قیمت محصولات بهتر می شود وجود رقابت سالم است. زمانی که شرکت ها بتوانند بدون زحمت به سود برسند این رقابت از بین میرود.