الگوی هارمونیک پروانه (Butterfly Pattern) و معامله با آن

الگوهای هارمونیک محبوبیت زیادی در بین معامله گران بازارهای بورس و فارکس دارند. الگوهای هارمونیک می توانند هم بعنوان الگوهای درونی و هم در دسته الگوهای بیرونی طبقه بندی شوند. الگوهای درونی شامل الگوهایی مانند الگوی گارتلی و الگوی خفاش می باشند. همچنین الگوهای بیرونی شامل ساختارهایی مانند الگوی پروانه و الگوی خرچنگ می باشند.

در این مقاله، الگوی پروانه و نحوه معامله سودآور بر اساس این الگو را بررسی خواهیم کرد.

الگوی پروانه (Butterfly) چیست؟

الگوی پروانه جزء الگوهای بازگشتی است که در دسته الگوهای هارمونیک طبقه بندی می گردد. این الگو، تراکم قیمت را نشان می دهد و معمولا در انتهای یک حرکت توسعه یافته قیمت مشاهده می شود. معامله گران می توانند از الگوی پروانه به منظور مشخص کردن پایان یک روند حرکتی و شروع یک اصلاح قیمت یا شروع یک روند جدید استفاده کنند. در موج شماری الیوت، این الگو معمولا در آخرین موج(موج 5) از موجهای انگیزشی دیده می شود.

ساختار الگوی هارمونیک پروانه

الگوی پروانه دارای چهار حرکت قیمت است. ظاهر این الگو در روند نزولی شبیه به حرف لاتین M و در روند صعودی مشابه W می باشد. این الگو در زمان تشکیل ممکن است با الگوی سقف یا کف دوقلو اشتباه گرفته شود.

تفاوت اینجاست که الگوی پروانه لزوما بعد از یک روند مشاهده نمی شود، اما معمولا اینگونه است. در مقابل، الگوی کف و سقف دوقلو بعد از حرکت قابل توجه نمایان می شوند.

توجه داشته باشید که الگو با حرف X شروع می شود و پس از آن، چهار حرکت قیمتی را شاهد هستیم: CD، BC، AB، XA

 الگوی پروانه و سطوح فیبوناچی

چندین سطوح مشخص فیبوناچی وجود دارد که برای تشخیص صحیح الگوی پروانه، حیاتی است. همانگونه که می دانید، نسبت های فیبوناچی از اجزاء اصلی ساختار الگوهای هارمونیک از جمله الگوی پروانه هستند.

برای اینکه بتوانید یک الگوی پروانه را بدرستی در نمودار تشخیص دهید بایستی اطمینان یابید که حرکت های قیمت با سطوح خاصی از فیبوناچی مطابقت دارند.

حال با نگاه دقیق تری به روابط نسبتهای فیبوناچی و شکل الگوی پروانه می پردازیم.

حرکت XA: این موج، اولین حرکت الگو می باشد. برای تشکیل این حرکت هیچ قانون خاصی لازم نیست و می تواند هر موجی باشد.

حرکت AB: نقطه B مهم ترین سطح از الگوی پروانه است که باید در 78.6% فیبوناچی بازگشتی موج XA قرار گیرد.

حرکت BC: حرکت BC بایستی تا فیبوناچی بازگشتی 38.2% یا 88.6% موج AB ادامه داشته باشد.

حرکت CD: اگر BC به اندازه 38.2% موج AB باشد، موج CD احتمالا به سطح 161.8% موج BC برسد. اما اگر BC به اندازه 88.6% موج AB  باشد، حرکت CD احتمالا تا 261.8% موج BC ادامه یابد.

حرکت AD: در نهایت، حرکت کلی AD که شامل موج های BC، AB و CD می باشد بایستی در سطح 127% یا 161.8% موج XA قرار داشته باشد.

حال، روابط گفته شده بالا را در زیر بصورت شکل مشاهده می کنید.

توجه داشته باشید که سطوح فیبوناچی BC و CD با دو رنگ مختلف سبز و آبی نشان داده شده است. اعداد سبز رنگ مربوط به یکدیگر و اعداد آبی رنگ نیز مربوط به هم می باشند.

همانگونه که در بالا شرح داده شد، اگر BC تا 38.2% موج AB ادامه داشته باشد موج CD باید در 161.8% موج BC قرار گیرد. اگر BC به 88.6% موج AB برسد حرکت CD تا 261.8% موج BC ادامه می یابد. البته این یک قاعده و قانون ملزم نیست بلکه یک راهنمای کلی است که شما باید از آن آگاه باشید. همانطور که قبلا اشاره شد برای اینکه الگو را یک الگوی پروانه بدانیم باید نقطه B در سطح 78.6% موج XA قرار داشته باشد و این یک قانون حتمی است.

الگوی پروانه صعودی  

در این بخش می خواهیم بدانیم که در الگوی پروانه صعودی قیمت پس از نقطه D چه عکس العملی خواهد داشت.

توجه داشته باشید که ساختار الگوی پروانه صعودی شبیه به حرف لاتین M می باشد. در یک الگوی پروانه صعودی انتظار می رود که قیمت پس از رسیدن به نقطه D صعود کند. این رفتار قیمت را با رنگ سبز در تصویر بالا مشاهده می کنیم.

الگوی پروانه نزولی

الگوی پروانه نزولی دقیقا وارونه پروانه صعودی است. بدین صورت، ساختار پروانه نزولی مشابه حرف W می باشد. در زیر، تصویر الگوی نموداری پروانه نزولی مشاهده می شود.

همانگونه که در تصویر بالا با فلش سبز رنگ نشان داده شده است، در الگوی پروانه نزولی انتظار می رود که قیمت پس از رسیدن به نقطه D، کاهش یابد.

تایید الگوی هارمونیک پروانه جهت معامله

الگوی پروانه با توجه به محل قرار گرفتن نقطه D تایید می شود. زمانیکه در محدوده نقطه D، علائمی از بازگشت قیمت نمایان شد شما بایستی خود را آماده ورود به یک معامله جدید کنید.

تصویر بالا، یک الگوی پروانه صعودی معمول را نشان می دهد. در شکل بالا، قیمت به محض اینکه به نقطه D عکس العمل نشان می دهد مورد توجه قرار می گیرد. بدیهی است که در پروانه نزولی نیز به همین روش عمل می کنیم.

استراتژی معاملاتی الگوی پروانه (Butterfly Pattern)

حال که ساختار کلی و نحوه حرکت قیمت پس از تشکیل الگو را می دانیم، به نحوه معامله بر اساس این الگو می پردازیم. به خاطر بسپارید که استراتژی های معاملاتی مختلفی برای الگوی پروانه وجود دارد. اما در اینجا نوعی از استراتژی را بررسی خواهیم کرد که یافتن نقطه D بر اساس حرکت BC می باشد. حال، زمان آن است که به سه جزء مهم معامله یعنی نقطه ورود، حد زیان و حد سود بپردازیم.

نقطه ورود

اگر بر اساس الگوی پروانه صعودی معامله می کنید، در صورتی پس از واکنش قیمت در نقطه D وارد موقعیت خرید می شوید که:

• BC در سطح 38.2% موج AB واکنش نشان دهد و CD، یک کف قیمتی در سطح 161.8% موج BC ایجاد کند.
• یا BC در سطح 88.6% موج AB واکنش نشان دهد و CD، یک کف قیمتی در سطح 261.8% موج BC ایجاد کند.

اگر بر اساس الگوی پروانه نزولی معامله می کنید، شما در صورتی پس از واکنش قیمت در نقطه D وارد موقعیت فروش می شوید که:

• BC در سطح 38.2% موج AB واکنش نشان دهد و CD، یک قله قیمتی در سطح 161.8% موج BC ایجاد کند.
• یا BC در سطح 88.6% موج AB واکنش نشان دهد و CD، یک کف قله در سطح 261.8% موج BC ایجاد کند.

حد زیان

اگر با استفاده از الگوی پروانه صعودی در حال معامله هستید بایستی سفارش حد زیان خود را به زیر کف قیمتی D که به تازگی ایجاد شده است قرار دهید. اگر با استفاده از پروانه نزولی معامله می کنید حد زیان خود را بالاتر از نقطه D قرار دهید.

اطمینان پیدا کنید که حد زیان با یک فاصله منطقی از نقطه D قرار گرفته و به نمودار اجازه نوسان داده شده است.

حد سود

روش های زیادی وجود دارد تا بتوانید نقطه خروج خود را در الگوی پروانه مشخص کنید. یکی از روش های کارا تعیین هدف قیمتی در سطح 161.8% موج CD می باشد. شما ممکن است که بخواهید بخشی از معامله را قبل از این سطح در محدوده های B، A و C ببندید. این سطوح می توانند بعنوان سطوح بازگشت بالقوه باشند. بنابراین شما بایستی رفتار قیمت در این سطوح را بدقت رصد کنید که آیا باید در موقعیت بمانید یا از آن خارج شوید.

اگر قیمت، سطح A را شکست و از آن عبور کرد می توانید تا حدودی اطمینان یابید که نمودار به سطح 161.8% موج CD خواهد رسید.

شکل بالا، هدف کلی قیمت در یک پروانه صعودی را بصورت تصویر نشان می دهد. خطوطی که بصورت افقی رسم شده اند، قیمت در نقاط B، A و C را نشان می دهند که سطوح بالقوه مقاومت هستند که تا رسیدن قیمت به هدف نهایی در مسیر قرار دارند. بررسی قیمت در این سطوح به شما کمک می کند تا معامله خود را بهتر مدیریت کنید.

در الگوی پروانه، ترتیب هدف قیمتی مشخصی وجود ندارد. بنابراین، حائز اهمیت است که نمودار را جهت یافتن بهترین موقعیت خروج رصد کنید. همه قوانین بالا در مورد پروانه نزولی هم صدق می کند با این تفاوت که حرکت قیمت در جهت مخالف می باشد.

مثال واقعی از الگوی پروانه نزولی

در شکل زیر، الگوی پروانه نزولی مشاهده می شود.

نمودار بالا جفت ارز پوند به دلار را نشان می دهد که در تایم فریم 4 ساعته رسم شده است. قیمتها مربوط به آگوست تا اکتبر 2016 می باشد. بخش قرمز رنگ در نمودار، الگوی هارمونیک نزولی را نشان می دهد.

چهار حرکت قیمت که شامل BC، AB، XA و CD می باشد به وضوح بر روی نمودار، قابل مشاهده است. همچنین، نوسانات قیمت، همه الزامات یک الگوی هارمونیک پروانه را برآورده کرده است که به شرح زیر می باشد:

• XA می تواند هر حرکتی نزولی بر روی نمودار باشد.
• AB از 78.6% موج XA باز گشته است.
• BC از 38.2% موج AB باز گشته است.
• CD تا 161.8% موج BC ادامه یافته است.

حد زیان در این الگو بالاتر از نقطه D قرار گرفته که در نمودارقابل مشاهده است.

سطوح صورتی رنگ در نمودار، نشاندهنده محدوده های حمایت هستند که ممکن است با آنها مواجه شویم. فلش های مشکی، واکنش قیمت در این محدوده ها را نشان می دهند. توجه کنید که چگونه این سطوح پس از شکسته شدن، از حمایت به مقاومت تبدیل می شوند. در هر یک از این سطوح، فروشندگان به خریداران غلبه می کنند. این نشاندهنده قدرت حرکت نزولی است که احتمال رسیدن به هدف نهایی قیمت را افزایش می دهد.

در نهایت، قیمت جفت ارز پوند/دلار به 161.8% موج CD می رسد و با سود قابل توجهی می توانیم معامله را ببندیم.

مثال واقعی از الگوی پروانه صعودی

حال نگاهی به الگوی پروانه صعودی بیندازیم. در نمودار زیر تصویر این الگو را مشاهده می کنید.

نمودار بالا مربوط به جفت ارز دلار به ین می باشد که در تایم فریم 30 دقیقه ای رسم شده است. نمودار، بازه زمانی 29 و 30 دسامبر 2016 را نشان می دهد. در تایم فریم 30 دقیقه ای الگوی پروانه صعودی، موقعیت مناسبی برای ورود به معامله خرید ایجاد شده است. این الگو با محدوده قرمز رنگ مشخص شده است. نوسانات در این الگو به شرح زیر می باشند:

• XA، یک حرکت صعودی تصادفی بر روی نمودار قیمت است.
• AB از سطح 78.6 درصد XA باز گشته است.
• BC تا 88.6 درصد AB ادامه یافته است.
• CD تا 161.8 درصد BC ادامه یافته است.

پس از اینکه قیمت به سطح 161.8 درصد موج BC می رسد نمودار عکس العمل نشان می دهد. همچنین، این سطح مطابق با 127 درصد موج XA می باشد. این نیز علامتی است که ما را به فکر وادار می کند تا احتمال دهیم قیمت بیشتر از این ادامه نخواهد یافت. توجه داشته باشد که کف قیمتی در نقطه D با نوسان شدید همراه بوده و بلافاصله قیمت پس از رسیدن به 127%، به سمت بالا باز گشته است.

به خاطر داشته باشید که ما همیشه در معاملات بر اساس احتمالات عمل می کنیم و نه بر اساس اطمینان. به همین خاطر بایستی به واکنش قیمت و رفتار بازار توجه کنیم و مطابق با آن عکس العمل نشان دهیم. با توجه به نوسان شدید در محدوده آخر الگو، معقول تر آن است که قبل از ورود به معامله صبر کنیم تا بازار به یک حالت نرمال برسد.

ما می توانیم در پایان دومین کندل متوالی صعودی، وارد بازار شویم. زمان ورود با دایره سبز رنگ در نمودار مشخص شده است. شما می توانید با فرض اینکه یک الگوی پروانه معتبر را یافته اید و احتمالا قیمت صعود کند، وارد موقعیت خرید شوید.

به دو خط صورتی که قله C و قله A را نشان می دهد توجه کنید. این دو خط، یک محدوده مقاومت را تشکیل داده اند که قیمت را در این محدوده دچار تردید کرده است. قیمت در طول این بازه، متراکم شده و اندکی ریزش کرده است. بنابراین این یک علامت برای ما می باشد که از معامله خارج شویم.

نهایتا قیمت با یک افزایش شارپی به 161.8 درصد CD می رسد که هدف نهایی الگو می باشد.

توجه داشته باشید که در اینجا تنها دو خط صورتی بعنوان سطوح بالقوه مقاومت مشخص شده است. این بدان خاطر می باشد که نقطه ورود ما بالاتر از کف قیمتی B است. ممکن بود قیمت تا این محدوده باز گردد و دوباره حمایت شود که در این مورد چنین اتفاقی نیفتاد.