بطور کلی الگوهای مثلثی در تحلیل تکنیکال در دو نوع کلی شکل می گیرند. در حالت معمول، نمودار قیمت به گونه ای شکل می گیرد که یک خط مقاومت صعودی و یک خط حمایت نزولی بطور همزمان بر روی نمودار ظاهر می شوند. در نهایت این دو خط حمایت و مقاومت به هم می رسند و الگوی مثلث شکل می گیرد.
اما حالت دیگر که الگوی مثلث پهن شونده یا الگوی مثلث انبساطی نام دارد، برعکس الگوی مثلث در حالت معمول است. یعنی نمودار قیمت به گونه ای است که خط حمایت و مقاومت در ابتدای نمودار با هم برخورد کرده اند. اما با گذشت زمان، این دو خط از همدیگر فاصله می گیرند.
این حالت زمانی ایجاد می شود که بازار بسیار نوسانی است و همچنین یک روند واضح در بازار وجود ندارد. بدین ترتیب با هر نوسان قیمت در نمودار، الگو پهن تر و دو خط روند از هم دورتر می شوند.
یک مثلث پهن شونده شامل چندین موج است که با حرکت نمودار قیمت، عریض تر می شود. این الگو توسط یک خط حمایت یک خط مقاومت شناسایی می شود. اگر قیمت از نقطه 4 به نقطه 2 صعود کرد می توانیم وارد معامله خرید شویم. اما اگر قیمت پس از نقطه 3 به نقطه 1 نزول کرد می توانیم بدنبال ایجاد موقعیت فروش باشیم.
از آنجاییکه در این الگو هیچکدام از حداقل ها و حداکثرهای قیمت برابر نیستند، هیچ یک از خطوط الگو نیز افقی نیستند. اگر ما نقاط حداقل و حداکثر را به هم متصل کنیم مشاهده می کنیم که خط ها دارای شیب هستند. ولی آنها از راس مثلث شروع نمی شوند.
این الگو به ندرت در یک بازار نرمال دیده می شود. مخصوصا اگر شما بخواهید الگو را در تایم فریم های بزرگتر بیابید پیدا کردن آن کار آسانی نیست. با این حال الگوی مثلث انبساطی در تایم فریم های کوچکتر معمولا مشاهده می شود.
چگونه الگوی مثلث پهن شونده (انبساطی) در بازار شکل می گیرد؟
مثلث پهن شونده بر خلاف دیگر الگوهای مثلثی در یک روند مشخص شکل نمی گیرد. این الگو در بازاری که روند مشخصی ندارد با حرکات ناگهانی قیمت شکل می گیرد.
از آنجاییکه تکانه های قیمت و نوسان زیاد است، بین قله ها و کف ها فاصله زیادی وجود دارد. همانطور که قبلا هم گفته شد روند در این شرایط، واضح نیست. اما زمانیکه کف ها و قله ها را به یکدیگر وصل می کنیم مشاهده می کنیم که الگوی مثلث شکل گرفته است. گرچه هیچگاه دو خط روند به یکدیگر نمی رسند اما تا نزدیکی یکدیگر ادامه می یابند. به این خاطر می توان گفت که بیشتر شبیه به یک شکل ذوذنقه در نمودار مشاهده می شود.
حد سود در الگوی مثلث انبساطی (مثلث پهن شونده)
پس از تشکیل الگو، نمودار قیمت در نهایت بایستی از یک طرف مثلث خارج شود. یعنی قیمت یا باید خط مقاومت بالای سر خود را بشکند و یا از خط حمایت که ضلع پایینی مثلث است عبور کند.
اگر قیمت از هر طرف مثلث خارج شود قیمت در همان مسیر به راه خود ادامه می دهد. بطور کلی، مسافتی که قیمت پس از شکستن مثلث ادامه می دهد به اندازه فاصله عریض ترین ناحیه مثلث می باشد. این مسافت به نقطه شکست اضافه می شود و انتظار داریم که قیمت حداقل به این اندازه به راه خود ادامه دهد.
با وجود اینکه در اینجا یک قانون کلی برای تعیین حد سود در الگوی مثلث انبساطی را شرح دادیم، در ادامه یک استراتژی معاملاتی دیگر را به شما خواهیم آموخت که در آن شکست مانند تصویر بالا واضح نیست. بدین ترتیب،حد سود نیز اندکی محافظه کارانه تر تعیین می شود.
چگونه براساس مثلث پهن شونده معامله کنیم؟
معامله کردن بر اساس مثلث انبساطی خیلی هم آسان نیست. زیرا این الگو در هر دو روند صعودی و نزولی مشاهده می شود و همچنین بدون توجه به روند قبلی می توان در هر دو جهت (خرید یا فروش) وارد معامله شد.
با این حال، از مثلث پهن شونده، بیشتر بعنوان الگوی ادامه دهنده یاد می شود. بنابراین اگر در روند صعودی شکل گرفت وارد معامله خرید می شویم و اگر پس از روند نزولی مشاهده شد به دنبال پوزیشن فروش خواهیم بود.
الگوی مثلث انبساطی یا پهن شونده دارای استراتژی مشخصی نیست. بدین ترتیب بسیاری از معامله گران استفاده از اندیکاتورهایی مانند میانگین متحرک را پیشنهاد می دهند.
با اینکه می توان از دیگر ابزارها جهت تایید معامله در این الگو استفاده کرد، الگوی مثلث انبساطی می تواند به تنهایی جهت ورود به بازار و خروج از آن بکار گرفته شود.
اگر روند، صعودی باشد و سپس مثلث پهن شونده و دو کف قیمتی پس از مثلث مشاهده شود وارد موقعیت خرید می شویم. حد سود معامله به اندازه فاصله قله و کف مثلث، تعیین می شود. حد زیان نیز در پایین ترین سطح مثلث قرار می گیرد.
در روند نزولی، تریدر بایستی پس از مشاهده الگو وارد پوزیشن فروش یک جفت ارز شود یا یک سهم را بصورت استقراضی به فروش برساند. البته پس از تشکیل الگو بایستی دو قله قیمت مشاهده شود.
حد سود همانند موقعیت خرید به اندازه تفاضل بالاترین و پایین ترین نقطه مثلث تعیین می شود. حد زیان نیز در بالاترین سطح مثلث قرار می گیرد.
مثالی از الگوی مثلث انبساطی
نمودار زیر مربوط به جفت ارز USD/SEK در تایم فریم 30 دقیقه ای است.
همانطور که قبلا اشاره کردیم این الگو زمانی شکل می گیرد که بازار نوسان زیادی دارد و معامله گران نمی توانند تصمیم بگیرند.
در این مثال، روند اولیه یک روند صعودی است. در نمودار مشاهده می کنیم که در ساعت 18:30 پس از یک کندل صعودی، مثلث انبساطی آغاز می شود. سپس حرکت های پیاپی، حداقل ها و حداکثرهای قیمت را بصورت غیر افقی در نمودار شکل داده اند.
پس از دو دره واضح که در مثلث مشاهده می شود دو کف دیگر بعد از مثلث شکل گرفته است. این دو کف که با دایره های نارنجی بر روی نمودار نشان داده شده اند بالاتر از کف دره قبل شکل گرفته اند.
شما می توانید پس از این دو کف قیمتی وارد معامله خرید شوید. بطور تقریبی این معامله در نرخ 8.9608 ایجاد می شود. حد سود نیز در نرخ 9.0252 قرار می گیرد.
رقم حد سود از حداکثر قیمت الگو منهای حداقل قیمت الگو بعلاوه نقطه ورود بدست می آید. یعنی 0.0644 = 8.93-8.9944 سپس 9.0252 = 0.0644+8.9608
همانطور که در تصویر مشاهده می شود نمودار در 7 نوامبر به این قیمت می رسد.
حد زیان نیز بایستی پایین ترین سطح الگوی مثلث یعنی رقم 8.93 تنظیم شود.
