افراد مختلف دارای سطح ریسک های متفاوتی هستند. برخی ها از ریسک گریزانند در حالیکه برخی دیگر، موفقیت را در گره پذیرش ریسک می بینند. ریسک مانند یک تیغ دو لبه عمل می کند. معمولا ریسک بیشتر، پاداش بزرگتری هم به همراه دارد. اما این به معنی پذیرش همه ریسک ها نیست.
برخی افراد ممکن است در اجتماع، در رانندگی یا ورزش، بسیار پر ریسک عمل کنند اما زمانیکه صحبت از سرمایه گذاری می شود بسیار محتاط عمل می کنند و یا بالعکس.
بطور کلی، افراد را از نظر سطح ریسک می توان به 3 دسته ریسک گریز، ریسک پذیر و ریسک خنثی(بی تفاوت نسبت به ریسک) تقسیم کرد.
در ادامه، هر یک از این گره افراد را شرح خواهیم داد.
ریسک گریز کیست؟
یک سرمایه گذار ریسک گریز، علاقه ای به ریسک کردن ندارد. آنها بازده های پایین تر را به بازده های بالا ترجیح می دهند. زیرا سرمایه گذاری های با بازده پایین تر، ریسک مشخصی دارند. از سوی دیگر، سرمایه گذاری های پر بازده تر دارای ریسک نامشخص هستند.
زمانیکه به یک سرمایه گذار ریسک گریز، گزینه های مختلف سرمایه گذاری با بازده مشابه و ریسک های متفاوت ارائه می دهید، آنها همیشه کم ریسک ترین گزینه را انتخاب می کنند.
ریسک گریزها از ریسک دوری می کنند
سرمایه گذاران ریسک گریز، از سرمایه گذاری های سفته بازانه فاصله می گیرند. این افراد معمولا به صندوق های شاخصی، اوراق قرضه دولتی و سایر اوراق بدهی تمایل بیشتری دارند. حتی شاید آنهایی که هیچ علاقه ای به ریسک ندارند اوراق قرضه های مختلف با سر رسیدهای متفاوت را خریدار کنند. با این استراتژی، علاوه بر اینکه ریسک کاهش می یابد یک درآمد مستمر و منظم نیز ایجاد می شود.
همچنین یک مصرف کننده ریسک گریز ممکن است برای خرید یک اتومبیل کار کرده ترجیج بدهد آن را از یک بنگاه رسمی با 6 ماه گارانتی خریداری کند اما حاضر به خرید آن با تخفیف و بدون گارانتی نشود.
ریسک پذیر کیست؟
ریسک پذیر به شخصی گفته می شود که می تواند ریسک را تحمل کند. آنها یک گزینه با نتیجه نامشخص را به گزینه دیگر با نتیجه مشخص ترجیح می دهند. این انتخاب در شرایطی است که بازده مورد انتظار هر دو گزینه، یکسان می باشد.
فرض کنید دو گزینه متفاوت را به یک شخص ارائه می دهید. در گزینه اول، شخص می تواند مبلغ 100 دلار را دریافت کند. گزینه دوم او به این صورت است که با احتمال 50% ممکن است 200 دلار برنده شود و 50% ممکن است هیچ مبلغی را دریافت نکند. اگر شخص مقابل، یک فرد ریسک پذیر باشد گزینه دوم را انتخاب می کند. در حالیکه بازده مورد انتظار هر دو انتخاب 100 دلار است(بازده مورد انتظار گزینه اول 100 و گزینه دوم 100 =50%*200).
تعریف سرمایه گذاران از ریسک پذیر به شرح زیر است:
ریسک پذیر، کسی است که یک سرمایه گذاری با بازده مورد انتظار پایین تر و سطح ریسک بالاتر را به یک سرمایه گذاری بدون ریسک با بازده بالاتر ترجیح می دهد.
ریسک گریز و ریسک پذیر
فرض کنید به دو نفر یک پشنهاد مشابه می دهید که آیا تمایل دارند که از شما یک 50 دلاری دریافت کنند یا یک اسکناس 100 دلاری. اما یک تفاوت در این دو گزینه وجود دارد. اگر 50 دلار را انتخاب کنند بدون هیچ تردیدی آن را دریافت خواهند کرد اما اگر 100 دلار را انتخاب کنند این احتمال وجود دارد که هیچ دلاری نصیبشان نشود. یک فرد ریسک گریز و یک فرد ریسک پذیر در این شرایط چگونه عمل خواهد کرد؟
یک شخص ریسک گریز، دریافت مطمئن 50 دلار را انتخاب می کند. اما شخص ریسک پذیر گزینه “دریافت 100 دلار یا عدم دریافت پول” را ترجیح می دهد.
بازده مورد انتظار، میانگینی از پاداش دریافتی در شرایط عدم اطمینان است که در مثال بالا 50 دلار می باشد. همچنین به مبلغ مطمئنی که شخص ریسک گریز آن را قبول و از ورود به شرایط نامطمئن اجتناب می کند “مقدار مطمئن” یا “بازده بدون ریسک” می گویند.
به اختلاف بین بازده مورد انتظار و بازده بدون ریسک، صرف ریسک گفته می شود. صرف ریسک برای افراد ریسک گریز، مثبت است. اما برای سرمایه گذاران ریسک پذیر منفی و برای اشخاص بی تفاوت به ریسک، صفر می باشد.
افراد بی تفاوت به ریسک، حساسیت خاصی به ریسک ندارند. این نوع از سرمایه گذاران، بسیار نادر هستند.
ریسک خنثی (بی تفاوت به ریسک)
ریسک خنثی اصطلاحی است که برای سرمایه گذاران بی تفاوت به ریسک به کار گرفته می شود. این افراد در تصمیم گیری های سرمایه گذاری خود هیچ توجهی به ریسک ندارند. اگر شما دو گزینه سرمایه گذاری به این سرمایه گذاران ارائه دهید، بدون توجه به میزان ریسک آنها، گزینه ای را انتخاب می کنند که بیشترین بازده مورد انتظار را داشته باشد. در واقع، سطح ریسک سرمایه گذاری برای این دسته افراد، یک فاکتور نامربوط است.
ریسک خنثی و ریسک گریز
فرض کنید دو شخص در مقابل شماست. یکی از آنها ریسک گریز است و دیگری نسبت به ریسک بی تفاوت می باشد. شما دو گزینه سرمایه گذاری را به شرح زیر به آنها ارائه می دهید:
- سرمایه گذاری 500 دلاری که با احتمال 100% در پایان سال به 550 دلار افزایش یافته است.
- سرمایه گذاری 100 دلاری که 50% احتمال دارد در پایان سال به 150 دلار افزایش و 50% احتمال دارد در پایان سال به 50 دلار کاهش یابد.
شخص ریسک گریز گزینه اول را انتخاب می کند. زیرا یک اطمینان در این سرمایه گذاری وجود دارد.
اما برای شخص بی تفاوت به ریسک، فرقی نمی کند که کدام گزینه را انتخاب کند. زیرا هر دو سرمایه گذاری سود 50 دلاری دارد. در واقع، او احتمال زیان 50 دلاری را در نظر نمی گیرد و فقط به بازده توجه می کند.
در حالیکه اغلب ما، همه تمرکز خود را بر روی ریسک صرف می کنیم، زمان زیادی لازم است تا سرمایه گذاران بی تفاوت به ریسک بتوانند گزینه های سرمایه گذاری مختلف را بسنجند.
تعداد سرمایه گذاران بی تفاوت به ریسک، بسیار کمتر از افراد ریسک پذیر و ریسک گریز هستند. اغلب ما، ریسک گریز هستیم و تصور بی تفاوت بودن به ریسک برای ما عجیب است.
گرایش های افراد به ریسک
نگرش افراد به ریسک، بستگی به شرایط آنها دارد. زمانیکه شرایط ما تغییر می کند سطح ریسک ما نیز مطابق به آن تغییر می کند. این تغییر شرایط ممکن است بالا رفتن سن، داشتن فرزند جدید، ثروتمند شدن و یا هر تغییر دیگری باشد.
طبق گفته اقتصاد دانان، ما گزینه هایی را انتخاب می کنیم که مطلوبیت را به حداکثر برساند و نه ثروت را. در زیر، منحنی مطلوبیت و ثروت مربوط به سه گروه افراد با تمایلات متفاوت نسبت به ریسک را مشاهده می کنیم.
معمولا تصمیمات ما تصادفی نیستند. آنها بر اساس یک سری فاکتورها مانند علاقمندی ها، احتیاحات، نگرانی ها و پیش بینی ما از آینده می باشند.
هر چه ما خود را بهتر بشناسیم، تصمیمات نیز راحت تر و شفاف تر خواهد بود. درک اینکه آیا به دنبال ریسک هستید یا از آن اجتناب می کنید به شما کمک می کند تا اشتباهات را درک کرده و بهترین تصمیمات سرمایه گذاری را بگیرید.
اگر می خواهید سطح ریسک خود را محک بزنید می توانید با تست خود شناسی بورس تایم، درک بهتری از میزان ریسک گریزی خود داشته باشید.
