شاخص ترس و طمع چیست؟
شاخص ترس و طمع (Fear and Greed Index) یکی از شاخص های کاربردی تحلیل احساسات است؛ به عبارتی، شاخص ترس و طمع ابزاری است که در تحلیل سنتیمنتال بازار بورس و ارزهای دیجیتال کاربرد دارد.
تحلیل سنتیمنتال به معنای تحلیل احساس معامله گران بازار است. این شاخص، عددی بین صفر تا صد را شامل می شود.
وقتی شاخص مذکور به عدد صفر نزدیک می شود، نشان دهنده ترس بسیار زیاد است؛ یعنی سرمایه گذاران همه تلاش خود را برای فروش رمز ارزهایی که از قبل خریده اند، می کنند.
شاخص ترس و طمع در نزدیکی عدد 100 حاکی از خوش بینی و طمع معامله گران و اشتیاق آن ها برای سرمایه گذاری و خرید بیشتر ارز دیجیتال ( بیت کوین ) است.
نمودار شمعی ژاپنی و امواج الیوت، از جمله بهترین نمودارهایی هستند که برای ارزیابی تاثیر شاخص ترس و طمع در روند قیمت ها کاربرد دارند.
البته جا دارد که تاکید کنیم شاخص ترس و طمع برای بیت کوین معنا داشته و از آنجا که بیت کوین به خودی خود، یک رمز ارز شاخص در بازار ارزهای دیجیتال محسوب می شود و نوسانات آن سایر ارزهای دیجیتال را نیز تحت تاثیر قرار می دهد می توان از شاخص ترس و طمع برای کل ارزهای دیجیتال، در راستای تحلیل سنتیمنتال، بهره برد.
لازم به ذکر است که خود شاخص ترس و طمع، تحت تاثیر فاکتورهایی است که در چند گروه کلی دسته بندی می شوند. مطالعات تجربی در این زمینه نشان داده که هر یک از این فاکتورها سهم مشخصی در تغییرات شاخص ترس و طمع دارند؛ این فاکتورها، شامل اثرات شبکه های اجتماعی، نظرسنجی از معامله گران و سرمایه گذاران، ترند شدن، قدرت بازار یا حجم خرید و فروش و نوسانات قیمت می باشد.
شاخص ترس و طمع، ابزاری برای تحلیل تکنیکال بازار ارز دیجیتال
قابل توجه است که علاوه بر تحلیل های تکنیکال، تحلیل های دیگری نیز برای بازارهای مالی و سرمایه گذاری مانند بازار رمز ارزها وجود دارد و آن تحلیل احساسات و رفتار معامله گران بازار است.
در بازارهای مالی از جمله در بازار ارزهای دیجیتال، دو نوع تحلیل دارایم که شامل تحلیل تکنیکال و تحلیل فاندامنتال است؛ اما به جز این دو، یک تحلیل تکمیلی دیگر نیز وجود دارد که احساسات معامله گران را ارزیابی می کند و نام آن، تحلیل احساسات یا سنتیمنتال است.
بسیاری از محققین اقتصادی و سرمایه گذاری در طی سال ها تجربه و مطالعه، متوجه شدند که رفتار معامله گران برخواسته از احساسات درونی آنهاست. این می تواند یکی از عوامل قوی و موثر در روند بازار و افت و خیزهای خرید و فروش باشد که با تحلیل این الگوهای احساسی و رفتاری، امکان ارزیابی و پیش بینی وضعیت بازار و تصمیم گیری برای قدم های بعدی، فراهم می گردد.
تحلیل هایی که بر مبنای الگوهای مدل کندل شمعی ژاپنی و یا الگوهای امواج الیوت و دیگر الگوها از این قبیل انجام می شوند، همین تحلیل احساسی و رفتاری معامله گران و ارتباط آن با وضعیت بازار را می سنجند.
در استفاده از این الگوها برای تحلیل کاربردی و درست، یک سری ابزار و تکنیک وجود دارد که یکی از آنها شاخص ترس و طمع است؛ در واقع این شاخص، نشان می دهد که مجموعه احساسات معامله گران موجب می شود که یا آن ها بسیار نگران شده و سعی کنند هرچه سریع تر موجودی خود را بفروش برسانند که در واقع نشانه ترس است. و یا اینکه بسیار مشتاق خرید بیشتر و سرمایه گذاری بالاتر باشند، که نشانه طمع است.
حرکت بین این دو نقطه در یک طیف پیوسته، به شما کمک می کند تا بتوانید الگوهای تکنیکال سنتیمنتال را با دقت بالاتری ارزیابی و تحلیل کنید.
کاربرد شاخص ترس و طمع در تحلیل تکنیکال و نمودارهای قیمت بازار
شما زمانی که دارید با یک الگو کار می کنید، در واقع در حال مشاهده ارقام، نمودار و تغییرات نموداری هستید. این تغییرات به صورت خام و تحلیل نشده کاربردی ندارد. زیرا این ابزار، صرفا وضعیت را نشان می دهد اما برای پیش بینی کافی نیست؛ برای آنکه بدانید در قدم بعدی چه احتمال هایی پیش پای شما قرار دارد باید به درستی بدانید که وضعیت نمایش داده شده در یک نمودار بر چه اساسی است و حاکی از چیست.
شاخص ترس و طمع، یکی از همین ابزار های تحلیلی است؛ برای مثال فرض کنید شما در نمودار کندل استیک ژاپنی، شاهد یک موج اصلاحی هستید. حال برای آنکه بدانید این موج اصلاحی حاصل چه چیزی است، می توانید شاخص ترس و طمع را در نظر بگیرید. زیرا ممکن است طمع معامله گران و خرید زیاد آن ها موجب افت ناگهانی قیمت و بازار شده باشد.
پس وقتی شما بدانید که شاخص ترس و طمع، مثلا در نقطه نزدیک 100 قرار دارد، این را به عنوان هشداری در نظر می گیرید که احتمال ریزش بازار را نشان می دهد و همین به شما کمک می کند تا هر چه سریع تر از بازار خارج شده و داشته های خود را پیش از افت قیمت ها بفروشید.
طبیعی است که در زمان حرکت صعودی قیمت ها معامله گران دچار طمع شوند و نیز در زمان افت قیمت ها به طور هیجانی و از سر ترس، اقدام به فروش ناگهانی رمز ارزها و یا دارایی های دیگر خود کنند.
داده های شاخص ترس و طمع و نمودارهای تحلیلی بازار رمز ارزها
داده های شاخص ترس و طمع، اعداد ساده و طبیعی هستند که از صفر تا صد، تغییر می کنند. عدد صفر را مساوی با ترس شدید و عدد صد را برابر با طمع مطلق و حرص شدید، در نظر می گیرند.
ترس مطلق یا ترس شدید، نشان دهنده نگرانی معامله گران است که فرصتی برای خرید می باشد. همچنین طمع شدید یا حرص مطلق نشان دهنده این است که به زودی اصلاح قیمتی در بازار رخ می دهد و این یعنی وقت آن رسیده که رمز ارزهای خود را بفروشید.
در نمودارهای قیمت مربوط به بازار ارزهای دیجیتال، زمانی که شاهد افت قیمت هستیم، ترس از افت بیشتر، باعث می شود معامله گران در شیب نزولی، اقدام به خروج از سرمایه گذاری کنند. این همان موقعیت ترس حاصل از نگرانی بابت افت بیشتر قیمت است و بهترین زمان برای خرید بیشتر و سرمایه گذاری است؛ زیرا با کمترین قیمت امکان خرید فراهم شده است؛ در این نقطه کم کم با خروج معامله گران، نوسانات کاهش یافته و ریزش قیمت ها باز هم ادامه می یابد.
در شیب های صعودی نمودار قیمت ارز دیجیتال، وقتی چند صعود متوالی رخ می دهد، کم کم حرص و طمع و انگیزه سرمایه گذاران برای سرمایه گذاری بیشتر، افزایش یافته و خرید رمز ارز از جانب آن ها، بیشتر می شود و این بهترین زمان است که با بالا رفتن قیمت و به موازات آن تقاضای بیشتر معامله گران که ناشی از همان حس طمع است، اقدام به فروش ارز دیجیتال خود نمایید؛ این روند، تا زمانی که طمع به اوج خود برسد، ادامه یافته و پس از اشباع قیمت، دچار افت و اصلاح در نمودار قیمت می شود.
فاکتورهای موثر در محاسبه شاخص ترس و طمع
همان طور که گفته شد، فاکتورهایی که تعیین کننده عدد شاخص ترس و طمع هستند، شامل پنج مورد است. اما در حیطه ارز دیجیتال و بیت کوین، این شاخص دارای شش فاکتور است که در ادامه به شرح و میزان اثر آن ها در نوسانات این شاخص می پردازیم.
- نوسانات قیمت، اولین فاکتور موثر در شاخص ترس و طمع است که حدود 25 درصد در تعیین عدد شاخص ترس و طمع، نقش دارد. این فاکتور شامل نوسانات حداکثری در هر لحظه است.
- فاکتور دوم، قدرت بازار است که حدود 25 درصد در شاخص ترس و طمع اثر می گذارد، و نشان دهنده حجم و قدرت بازار در هر لحظه است.
- یکی دیگر از فاکتورهای موثر در شاخص ترس و طمع که تاثیر 15 درصدی دارد، رسانه اجتماعی هستند که بنا به میزان اشتراک گذاری و نشر اطلاعات در خصوص بیت کوین، می توانند شاخص ترس و طمع را تغییر دهند.
- یکی دیگر از این فاکتورها، نظرسنجی های هفتگی است که شامل نظر معامله گران می باشد و در حدود 15 درصد بر شاخص ترس و طمع موثر است.
- ترند شدن و میزان هشتک گذاری بیت کوین در گوگل و موتورهای جستجو، فاکتور دیگری است که تا ده درصد بر شاخص ترس و طمع اثرگذار است.
- فاکتور تسلط که نشان دهنده سهم یک رمز ارز در بازار است و حدود ده درصد بر این شاخص موثر است.
نتیجه گیری
خب، به نظر می رسد، مفهوم شاخص ترس و طمع، تا حد قابل فهمی، توضیح داده شده است. اکنون باید به این پرسش پاسخ داد که چگونه می توان از شاخص ترس و طمع به عنوان یک ابزار تکنیکی در تحلیل تکنیکال بازار ارز دیجیتال، بهره برد؟
اگر فرض کنیم، شاخص ترس و طمع نوعی اندیکاتور است، می توان نقاط اشباع خرید و اشباع فروش را درست مانند آنچه در اندیکاتور RSI مشهود است، مشاهده کنیم تا بتوانیم زمان ورود به بازار یا خروج از معامله را پیدا کنیم.
به یاد داشته باشید که شاخص ترس و طمع به تنهایی قابلبت استفاده ندارد و بایستی همراه با دیگر ابزارهای تحلیلی بکار گرفته شود. همچنین اعتبار آن در ارزیابی بازار، مربوط به لحظه بوده و در کوتاه مدت قابل استناد است؛
بنابراین برای معامله گرانی که می خواهند با دید بلندمدت به سرمایه گذاری در بازار ارز دیجیتال و بیت کوین بپردازند، عملا شاخص ترس و طمع، کاربرد چندانی ندارد. با این حال، بررسی سوابق و تاثیر آن در روند بازار، می تواند در لحظه تصمیم گیری سرمایه گذاران، موثر و کمک کننده باشد.
شاخص ترس و طمع بیت کوین در این لحظه
در زیر، شاخص ترس و طمع بیت کوین را می توانید مشاهده کنید. اندیکاتور زیر بصورت خودکار بروز می شود.